ΑΝΝΙΒΑΣ ΑΝΝΙΒΑ ΑΡΝΕΛΛΟΣ: Μια παρτίδα σκάκι

Το «Μια παρτίδα σκάκι» είναι ένα ιδιοφυές μυθιστόρημα. Πραγματικά ιδιοφυές. Ο συγγραφέας μας παρασέρνει σ’ ένα παιγνίδι σκάκι με προορισμό το θάνατο ή τη λύτρωση, το φως ή το σκοτάδι. Είναι δύσκολο να μιλήσει κανείς αντικειμενικά γι’ αυτή την ιστορία. Αυτή την ιστορία που έγραψαν δεκάδες συγγραφείς τους παρελθόντος, τους οποίους ο «αντιγραφέας» Αρνέλλος, αποφάσισε να προσκαλέσει σε ένα παιγνίδι σκάκι. Σ’ ένα παιγνίδι επικίνδυνο, όπου τίποτα δεν είναι όπως φαίνεται, όπου η έκπληξη πάντα παραμονεύει.
Οι άμεσα εμπλεκόμενοι σ’ αυτή την παρτίδα είναι δύο. Ένας άντρας και μία γυναίκα. Όσο διαρκεί το παιγνίδι, αυτοί ταξιδεύουν, κάνουν άλλα κόλπα. Τη μια ερωτεύονται και την άλλη πεθαίνουν. Αφού ακόμη και το παιγνίδι τους μοιάζει να είναι ένα παιγνίδι ζωής ή θανάτου.
Ανοίγουμε τη σκακιέρα, στήνουμε τα πιόνια, η μάχη αρχίζει. Μια μάχη ύπουλη. Η κάθε κίνηση που γίνεται προλαβαίνει την επόμενη, εκτός, εκτός κι αν την αγνοεί. Κι αυτό κάνει ηθελημένα ο παίκτης με τα λευκά πιόνια. Ποιος είναι αυτός; Δεν ξέρω! Πάντως το παιγνίδι του είναι όντως αριστοτεχνικό. Σε τρεις περιπτώσεις τον πιάνω αδιάβαστο (σελ. 81, 98 και 115) κι όμως στο τέλος νικάει. Πως το καταφέρνει; Κάνοντας επιλεκτικές θυσίες. Αποσπώντας με αυτές την προσοχή του αντιπάλου. Αποδεικνύοντας ότι θα μπορούσε να είναι, και είναι, ένας λαμπρός στρατηγός.
Όσο για το κείμενο, είναι ποιητικό, βαθυστόχαστο, σε παρασέρνει. Το ζευγάρι της παρτίδας παίζει και φιλοσοφεί την ίδια ώρα: «Γιατί απογυμνώνεις τις στιγμές; Όποιος χάνει τη στιγμή, χάνει την αιωνιότητα». Κάπου, κάποιος λέει: «Όταν η ζωή σου δίνει κάτι, πάρ’ το όπως είναι. Έτσι απλά». Και κάπου αλλού: «…Να μην αναρωτηθείς. Να πάψεις να έχεις βεβαιότητες. Η αβεβαιότητα έχει τη μαγεία». Κι ακόμη: «Οι ερωτευμένοι δε συνειδητοποιούν. Όποιος συνειδητοποιεί δεν ερωτεύεται».
Θα μπορούσα να σταθώ σε πολλά άλλα σημεία αλλά δε θα το κάνω. Το «Μια παρτίδα σκάκι» δεν είναι βιβλίο που περιγράφει κανείς, αλλά που απλά το διαβάζει. Κρύβει πολλά μυστικά, κι αποκαλύπτει άλλα τόσα. Αυτό είναι, ίσως, το πιο «έξυπνο» ελληνικό μυθιστόρημα που διάβασα τα τελευταία χρόνια.
Σας μεταφέρω μια εικόνα του βιβλίου όπως αναγράφεται στο οπισθόφυλλο, αλλά από σας εξαρτάται κατά πόσο θα κερδίσετε το παιγνίδι ή αν θα πέσετε σε κάποια από τις αριστουργηματικά στημένες παγίδες: Η παρτίδα αυτή παίχθηκε το 1851 στο Λονδίνο. Ο ήρωάς μας άρχισε να ζει αιώνες πριν από την παρτίδα και εξακολουθεί να ζει μέχρι σήμερα. Η ηρωίδα μας πρωτοζεί τώρα, και είναι - δεν είναι σαράντα ετών. Φαίνεται όμως να γνωρίζει καλά το παιγνίδι αυτό. Ίσως το έχει στο γυναικείο της γονίδιο. Διαχρονικότερη στην εφημερότητά της από τον ήρωά μας τον Αννίβα, ξέρει απ’ την αρχή ότι θα νικήσει ηττώμενη. Σαν γνήσια απόγονος της Εύας, ξέρει να κατακτά, μέσα από την ήττα, το αρσενικό. Αληθινά, ένα “immortal game”.
Κυκλοφορεί από τις εκδόσεις Τυπωθήτω.