Monday, December 29, 2008

ΕΛΕΝΑ ΔΑΣΟΥΤΣΗ: Οι άγγελοι στα σκουπίδια

Το βιβλίο αυτό, αν θα έπρεπε να το κατατάξουμε κάπου, θα το κατατάσσαμε στην κατηγορία της μαρτυρίας/ ντοκουμέντου. Πρόκειται για ένα ασυνήθιστα ρεαλιστικό μυθιστόρημα που μας μιλά για τις προσπάθειες μιας γυναίκας να αλλάξει κάτι στη ζωή των ναρκομανών, που όλοι βλέπουμε να περιφέρονται στην πλατεία Ομονοίας και τους γύρω δρόμους, στην Αθήνα.
Η αφηγήτρια, που μοιάζει να έζησε από κοντά όλα όσα περιγράφει, προσπαθεί να μπει στη ζωή και στις ψυχές των ναρκομανών, να γίνει φίλη τους, να τους βοηθήσει όπως μπορεί, και αν καταστεί δυνατόν να σώσει μερικούς από αυτούς. Ο κόσμος που περιγράφει είναι ένας κόσμος σκληρός, όπου επικρατούν κάποιοι άλλοι νόμοι πέρα απ’ το νόμο, οι νόμοι της ανάγκης αλλά κάποτε και της συντροφικότητας. Στον κόσμο αυτό δεν είναι εύκολο να ξεχωρίσει κανείς τι είναι σωστό και τι λάθος, ποιο το δίκιο και ποιο τ’ άδικο. Ο κόσμος της χαρμάνας είναι ένας περίκλειστος κόσμος, όπου μόνο τα μέλη του μπορούν να κατανοήσουν την ιδιαίτερη γλώσσα του, να νιώσουν τον πόνο του διπλανού, να τον κατανοήσουν.
Το «Άγγελοι στα σκουπίδια» είναι ένα συγκλονιστικό ανάγνωσμα, που απ’ τη μια θυμίζει μυθιστόρημα κι απ’ την άλλη κοινωνιολογική ανάλυση. Η συγγραφέας θέλει να τα πει όλα και να τα πει τώρα, κάτι που εκ πρώτης όψης είναι επικίνδυνο για τη δομή του ίδιου του βιβλίου. Ωστόσο, οι σκόπελοι αποφεύγονται, και στο τέλος της αφήγησης ο αναγνώστης νιώθει ένα κόμπο στο στομάχι. Όχι σαν και κείνον που ένιωσε η αφηγήτρια ζώντας από κοντά αυτά που έζησε, αλλά έναν πιο ελαφρύ, ένα κόμπο ενοχής. Ενοχής για την αδιαφορία του, για τον εγωισμό του, για την αδυναμία του να καταλάβει αυτά τα παιδιά, τα πρεζάκια, τα τόσο κοντινά κι όμως εκτός του διανοητικού οπτικού του πεδίου.
«Απάνθρωπες οι αλήθειες του κόσμου μας! Σχεδόν σαν την Ηρωίνη. Τα παιδιά, καταδικάστηκαν να ζούνε μαζί της, αθέλητα. Εμείς, συνηθίσαμε να ζούμε μαζί τους, ηθελημένα. Ποιών τάχα το ποσοστό μαστούρας υπερέχει σ’ αυτό;»
Το πιο πάνω ερώτημα θέτει κάπου η αφηγήτρια και εναπόκειται στον καθένα από μας να δώσει τη δική του απάντηση, της παραδοχής δηλαδή και της δικής του ενοχής, ή της τόσο βολικής και απενοχοποιητικής αδιαφορίας. «Στο κάτω κάτω της γραφής», θα πουν οι δεύτεροι, «ποιοι είμαστε εμείς που θα προσπαθήσουμε ν’ αλλάξουμε τον κόσμο;»Αυτό το βιβλίο είναι ένα από εκείνα τα λίγα που σοκάρουν με τις αλήθειες τους, και καλό θα ήταν να διαβαστεί από όλους, από αδαείς, γνώστες και… παντογνώστες!
Κυκλοφορεί από τις Εκδόσεις Γραφές

No comments: