ΑΝΤΟΝΙ ΛΙΜΠΕΡΑ: Η δασκάλα των γαλλικών

Η “Δασκάλα των γαλλικών” είναι ένα λίγο παράξενο αλλά πολύ γοητευτικό βιβλίο, το οποίο διατρέχει μια γλυκόπικρη διάθεση που καθηλώνει.

Τα γεγονότα που αφηγείται ο Λιμπέρα διαδραματίζονται στη διάρκεια των γκρίζων χρόνων του σοβιετικού ελέγχου στην Πολωνία. Η χώρα μοιάζει να έχει πέσει σε χειμερία νάρκη απ’ την οποία φαινομενικά κανείς δεν μπορεί να ξυπνήσει. Κι όμως παρόλο το κρύο και το σκοτάδι, εξακολουθούν να υπάρχουν κάποιες εστίες φωτός. Τέτοια είναι και μια καθηγήτρια γαλλικών σ’ ένα γυμνάσιο. Μια γυναίκα που μοιάζει από πάγο, αλλά εκπέμπει θερμότητα. Κάτι που αντιλαμβάνεται μονάχα ο ήρωας και αφηγητής αυτού του βιβλίου που υπήρξε μαθητής της.

Ο αφηγητής φαίνεται να σκέφτεται με μια γλυκιά νοσταλγία το παρελθόν του, κι ας είχε σαν κυρίαρχα στοιχεία του την ανελευθερία και τις μεγάλες απογοητεύσεις. Όχι, δε νοσταλγεί το καθεστώς, απλά θυμάται τη γλυκιά νιότη που μες στην ορμητικότητά της τον έριχνε σε περιπέτειες, του άνοιγε δρόμους και τον έβαζε σε μπελάδες.

Το μεγάλο συν αυτού του βιβλίου είναι ότι ο συγγραφέας ξέρει από πρώτο χέρι αυτά που περιγράφει οπόταν το κείμενό του που και που παίρνει τη μορφή μαρτυρίας: για το χθες που έφυγε, για το αύριο που προδιαγράφεται πιο φωτεινό. Αφετηρία όλων φυσικά ο έρωτας. Ο έρωτας του μαθητή για την όμορφη καθηγήτρια, αλλά και ο έρωτάς του για την ελευθερία που αυτή αντιπροσωπεύει. Ένας έρωτας που τον βάζει σε κινδύνους και του ανοίγει προοπτικές, που τον ρίχνει ψυχολογικά επειδή δεν γνωρίζει ανταπόκριση, αλλά του πλαταίνει τους ορίζοντες.

Είναι πολλοί οι δρόμοι που οδηγούν στην αυτοδικαίωση. Ο νεαρός μας ήρωας επιλέγει τον πιο δύσκολο, το λιγότερο ταξιδεμένο. Το δρόμο που θα τον οδηγήσει είτε στην κορυφή είτε στη μοιραία πτώση. Όσο τον βαδίζει μαθαίνει πολλά, χάνει πολλές αυταπάτες, πέφτει, σηκώνεται, πεισμώνει, συνεχίζει. Είναι ένας καλλιτέχνης (συγγραφέας), που στην πορεία γίνεται ένας καλλιτέχνης της ζωής, αλλά και της πονηριάς. Κάποιος που με τον ένα ή τον άλλο τρόπο θα φτάσει στο στόχο του, κι ας μην είναι ο πλέον επιθυμητός.

Ο συγγραφέας με μια προφορική σχεδόν γλώσσα μας περιγράφει με χιούμορ και στοργή πολλές τραγελαφικές καταστάσεις, αλλά και κάποιες τραγικές, που -σαν φτάσει και πάρει μπρος το κείμενο-, κρατούν σε εγρήγορση τον αναγνώστη, χαρίζοντάς του κάποιες πραγματικά απολαυστικές στιγμές.

Όπως γράφει η Sunday Times ο αφηγητής “… οικτιρεί την εποχή της μετριότητας στην οποία ζει…”, ενώ σύμφωνα με το Kirkus Reviews: “Όποιος αγάπησε το Διαβάζοντας στη Χάννα θα εκπλαγεί μ’ αυτό το υπέροχο μυθιστόρημα”.

Ο Άντονι Λιμπέρα γεννήθηκε το 1949 και εκτός από τη συγγραφή ασχολήθηκε με τη μετάφραση και την σκηνοθεσία. Έχει μεταφράσει, μεταξύ άλλων, όλα τα έργα του Μπέκετ στα πολωνικά και έχει σκηνοθετήσει τα περισσότερα από αυτά με μεγάλη επιτυχία. Ο Λιμπέρα γράφει επίσης και μεταφράζει λιμπρέτα, κυρίως σε συνεργασία με τον κορυφαίο Πολωνό συνθέτη Κρίστοφ Πεντερέτσκι. Το 1998 εξέδωσε το πρώτο του μυθιστόρημα, τη “Δασκάλα των γαλλικών” που τιμήθηκε με το πρώτο βραβείο μυθιστορήματος Ζνακ. Το βιβλίο κυκλοφορεί ήδη σε δέκα γλώσσες.

Στα ελληνικά από τις εκδόσεις Πατάκη.