Ευχαριστούμε, αλλά δεν θα πάρουμε. Αν και απ’ αυτή τη στήλη δεν το συνηθίζουμε να «θάβουμε» βιβλία, σ’ αυτή την περίπτωση θα κάνουμε μια εξαίρεση. Βλέπετε, έχουμε μπουχτίσει. Έχουμε βαρεθεί να πιάνουμε στα χέρια μας πολυδιαφημισμένα και βραβευμένα βιβλία, που στο τέλος αποδεικνύονται… μάπες!
Τι μύγα μας τσίμπησε; Μα, η μύγα του δικαίου! Οι «Διορθώσεις» του κύριου Φράνζεν τιμήθηκαν με το αμερικανικό National Book Award, δηλαδή ανακηρύχθηκαν το καλύτερο βιβλίο της χρονιάς στις ΗΠΑ. Διαβάζοντάς το γεννήθηκε στο μυαλό μας μια μεγάλη απορία: «ΓΙΑΤΙ;» Να μας συγχωρούν οι πέρα του Ατλαντικού αναγνώστες, αλλά αν αυτό είναι το καλύτερο βιβλίο της χρονιάς γι’ αυτούς, τότε η λογοτεχνία τους περνά μια βαθιά κρίση.
Το βιβλίο αυτό είναι κάτι σαν το «Τόλμη και γοητεία» σε γραπτή μορφή με μια ιδέα κοσμοπολιτισμού. Μονάχα αυτό. Όταν διαβάζει κανείς ένα μυθιστόρημα 760 σελίδων που δεν έχει να πει απολύτως τίποτα, πως πρέπει να αντιδράσει; Ε, εγώ πήρα ανάποδες στροφές, οργίστηκα. Οι «Διορθώσεις» είναι μια ιστορία για αμερικανάκια, για την τόσο ιερή και γεμάτη υποκρισία οικογένειά τους. Μια καλογραμμένη ιστορία, δε λέω, αλλά χωρίς λόγο ύπαρξης. Σ’ ό,τι αφορά τον όγκο της μάλλον θα οφείλεται στο περίφημο πια Make it big των αμερικάνων. Δίχως καμία υπερβολή, αν αφαιρούσαμε τα δύο τρία από τις σελίδες αυτού του βιβλίου, δε θα άλλαζε συνταρακτικά κάτι. Ίσως να γινόταν και πιο ευανάγνωστο.
Καλά, θα μου πείτε, τόσο κακό είναι; Ναι! θα σας απαντούσα χωρίς δεύτερη σκέψη. Ο συγγραφέας απλώς κατασκεύασε ένα ογκώδες πόνημα, χωρίς οικονομία λόγου, χωρίς ουσία. Και στη συνέχεια, όλοι έτρεξαν να χαιρετήσουν αυτό το τίποτα, να το αγοράσουν και στο τέλος να το βραβεύσουν κιόλας. Οι εγχώριοι κριτικοί τι έκαναν; Ακολούθησαν το χαραγμένο δρόμο: Εντόπισαν τις ανύπαρκτες αρετές και χαιρέτισαν το ταλέντο του συγγραφέα. (Αυτό δεν έκαναν;). Αν ταλέντο θεωρείται η περιγραφή της μάχης ενός άρρωστου γέρου με τα… κουράδια του, επί τρεις σελίδες, εγώ τι να πω!
Οι αμερικανοί (και οι αγγλοσάξονες γενικότερα) μας πουλούν για μία ακόμη φορά χάντρες για μαργαριτάρια. Η πλάκα είναι πως όντως πιστεύουν ότι οι χάντρες αυτές είναι μαργαριτάρια. Και για να ρίξω την μπηχτή μου ερωτώ: «Αν αυτό είναι ό,τι καλύτερο έχουν να μας προσφέρουν οι αμερικανοί, γιατί να μην τους στείλουμε τη Σώτη Τριανταφύλλου να τους παραδώσει μερικά μαθήματα δημιουργικής γραφής; Έτσι, κι αλλιώς και τα της Αμερικής καλύτερα απ’ αυτούς τα περιγράφει!»
Μετά την υπερτιμημένη «Εξιλέωση», έφτασαν οι υπερτιμημένες «Διορθώσεις». Τι άλλο θα δουν τα μάτια μας; Προφανώς πολλά. Έτσι, νομίζω πως έφτασε η ώρα ν’ αρχίσουμε να λέμε «Όχι» στις διαφημιστικές σειρήνες των διεθνών μπεστ σέλερ, και να κάνουμε πιο προσεκτικές επιλογές. Ή, ακόμη καλύτερα θα ήταν, αν στρέφαμε το βλέμμα μας στην εγχώρια λογοτεχνική παραγωγή που έχει πολλά να μας προσφέρει, και που παρά τα όποια προβλήματα ή παρατράγουδα τα τελευταία χρόνια περνά μια παρατεταμένη άνοιξη.
Όσο για το συγγραφέα αυτού του βιβλίου θα του λέγαμε: «Κύριε Φράνζεν, το βραβείο (που σας έδωσαν) είναι δικό σας, αλλά χάσατε.» Α, μα πια!
Οι «Διορθώσεις» κυκλοφορούν από την Ωκεανίδα.
No comments:
Post a Comment