Γαλάτεια Καζαντζάκη - Άντρες

Σε όλα τα βιογραφικά κείμενα της Γαλάτειας που διάβασα οι «Άντρες» χαρακτηρίζονται σα μυθιστόρημα. Η δική μου απορία είναι, γιατί; Ή τρελός είμαι, ή δεν έχω ιδέα από βιβλία, ή... το παρόν δεν είναι μυθιστόρημα!

Εδώ έχουμε μια σειρά από διαφορετικές ιστορίες τις οποίες ενώνει ένα υπόγειο νήμα, αυτό του κοινωνικού σχολίου. Οι «Άντρες» που συναντάμε είναι άντρες σκληροί, άκαρδοι, μαχητικοί, αχάριστοι, ευαίσθητοι, χαμένοι στους δικούς τους κόσμους. Άντρες που ζούνε τον πόνο, άντρες θύματα των γυναικών, άντρες έτοιμοι για όλα, αλλά, πολλές φορές, ανέτοιμοι για τη ζωή.

Όπως και στις «Γυναίκες» έτσι και σ’ αυτό το βιβλίο η Καζαντζάκη τα βάζει με όλους και με όλα. Με τους κατ’ όνομα ή επάγγελμα επαναστάτες, με τους τυφλούς από τις προκαταλήψεις άντρες, με τους τρελαμένους από τη ζήλια εραστές. Εντοπίζει, τονίζει, σχολιάζει τα κακώς κείμενα της εποχής της. Γίνεται σκληρή στην κριτική της.

Δε θα πάρουμε τις ιστορίες μία μία. Τα αποσπάσματα που δημοσιεύουμε πιο πάνω πιστεύουμε είναι ενδεικτικά του τι θα διαβάσει κανείς παίρνοντας στα χέρια του αυτό το βιβλίο. Ωστόσο δεν μπορούμε παρά να σταθούμε σε κάποιες από τις διαπιστώσεις της συγγραφέως, η οποία δίνει σε γυναίκες τη δική της φωνή. Έτσι η μια λέει: «...Η καρδιά μας είναι αδύνατη και δεν μπορούμε να της έχουμε εμπιστοσύνη...», ενώ η άλλη τονίζει –σχετικά με του κόσμου τη σκληρότη-,: «Τι να φοβηθώ, κόρη μου. Μπρος στα όσα κάνουν οι άνθρωποι, τι είναι της νύχτας τα φαντάσματα...». Και τέλος, μια τρίτη που επισκέφτεται κάποιους φυλακισμένους αγωνιστές, σκέφτεται αηδιασμένη: «Τι κωμωδία... έρχουμαι εδώ μάνι-μάνι να εχτελέσω αυτό το τόσο ασήμαντο χρέος, και ο νους μου είναι στον Αλέκο και στον κινηματογράφο που θα πάμε...».

Άντρες, γυναίκες, κανείς δε μένει στο απυρόβλητο και κανείς δε στερείται της συμπάθειας της συγγραφέως. Τα λάθη, τα πάθη, οι έρωτες και οι απογοητεύσεις, οι αγώνες για ένα καλύτερο αύριο που ίσως να μην έρθει ποτέ, τα θέματα τιμής που γίνονται κατάρας κι ατιμίας, κυριαρχούν σ’ αυτό το βιβλίο. Γλυκόπικρες ιστορίες για τον ανθρώπινο Γολγοθά που δεν έχει τελειωμό.