Friday, January 2, 2009

Λιλή Ζωγράφου - Ο ηλιοπότης Ελύτης


Η Λιλή Ζωγράφου λατρεύει τον Ελύτη και δε διστάζει να το φωνάξει: “Είναι η πρώτη ελληνική φωνή που συνειδητοποιεί τη νιότη της και την υψώνει σημαία χαράς και δύναμης”, γράφει. Και τονίζει ότι: “Ποτέ ποίηση τόσο στίλβουσα δεν αντικαθρέφτισε έτσι φυσικά κι αβίαστα τον ελληνικό χώρο. Σε μια στιγμή διάλυσης και δοκιμών, η ποίηση του Ελύτη φτάνει με την υπέροχη ξετσιπωσιά της νιότης και μοναδικό στολίδι την αστόλιστη γύμνια της”.

Και αυτή τη φορά η Ζ. Γράφοντας για ένα ποιητή δεν αποφεύγει τον πειρασμό να τα βάλει με την κοινωνία που όλα τα ξέρει και τίποτα δεν καταλαβαίνει. Τα βάζει και με τους κριτικούς που ήθελαν ντε και καλά να τον κατατάξουν κάπου: “Ο Ελύτης κατηγορήθηκε αλήθεια σαν νέος ποιητής, γιατί δεν γεννήθηκε γέρος… Έχουνε μια σειρά καλούπια, σου τα προβάρουν κι έτσι και δεν ταιριάξεις σ’ ένα απ’ όλα, χάθηκε ο δημιουργός. Κι όχι πάντα γιατί είμαστε μύστες, μα γιατί το καθιερωμένο είναι μια σιγουριά, που καλύπτει πολλές φορές και την ανικανότητά μας να δούμε πέρα από τη μύτη μας. Εξάλλου, χρειάζεται εκτός από την αγάπη -τι να ’ναι αυτό;- και νεανικό ένστικτο, αλλά και μια αληθινή γενναιότητα, προκειμένου ν’ αντιμετωπίσουμε το απροσδόκητο που, ασύνειδα πολλές φορές, κομίζει με το έργο του ο δημιουργός. Δεν πέρασε, λοιπόν, ο Ελύτης από τους κοινούς τόπους της ποίησης των συγκαιρινών του. Και καλά βρήκαμε την ετικέτα - που και κείνος δεν την αρνιέται. Υπερρεαλισμός είπαμε, αυτοματισμός γραφής, και; Για το καλούπι αγωνιούσαμε;”

Αναλύοντας με το δικό της ιδιαίτερο τρόπο την ποίηση του Ελύτη, η συγγραφέας φθάνει στα δικά της, ξεχωριστά συμπεράσματα: “Ποιο είναι το ‘νόμισμα της ζωής’ που αναζητούσε ο Ποιητής; - Ο εαυτός μας. Είμαστε το δώρο μας. Με αμέτρητες πόρτες και παράθυρα τις αισθήσεις μας, απ’ όπου χωρά να τρυπώσει και να μας κατοικήσει το θαύμα του κόσμου. Απέραντος ο θησαυρός που έχουμε ν’ αγαπήσουμε, μετά και μαζί με τον εαυτό μας”.

Όπως η Ζ. Μονολογεί: “Είναι ωραίο να τρέμουμε προσεγγίζοντας την ποίηση όπως σε ερωτική συνάντηση. Γιατί, αν δεχθούμε σαν δεδομένο πως η ποίηση δημιουργεί το μύθο του ανθρώπου, σημαίνει πως ο ποιητής ευτύχησε να ενσωματώσει στο έργο του, όλα τα ζωντανά στοιχεία που μας συνθέτουν. Και μένα τα δάχτυλά μου ψηλαφούν ευτυχισμένα, ακόμα και τα εξώφυλλα των ποιητικών συλλογών του Ελύτη, που είναι το ίδιο αυστηρά όπως και η φυσιογνωμία της ποίησής του και σου υποβάλλουν κάτι σαν επισημότητα. Και αλήθεια ο Ελύτης γέννησε μια επίσημη ποίηση ολότελα τελετουργική”.

Τι άλλο να πούμε εμείς;

No comments: