Λιλή Ζωγράφου - Νύχτωσε αγάπη μου είναι χθες

Εδώ μαθαίνουμε για τη συναρπαστική ιστορία μιας γυναίκας, αλλά και όλων όσοι την περιτριγυρίζουν. Είναι η ιστορία μιας γοητευτικής ηθοποιού του θεάτρου, που όσο κι αν περνούν τα χρόνια εξακολουθεί να ελκύει τους πάντες, άντρες και γυναίκες.

Η Ελισάβετ είναι μια από εκείνες τις γυναίκες που δε γερνάνε ποτέ. Που ξεχελίζουν από ζωή σε κάθε τους εκδήλωση. Που θεωρούν τα πάντα - ακόμη και τον έρωτα-, σαν πράγματα περαστικά, που δεν έρχονται για να μείνουν, αλλά που μας προσφέρουν ηδονές και ευτυχία που οφείλουμε να ρουφήξουμε. Η Ελισάβετ είναι μια γηραιά κυρία κι ένα τρελό κοριτσάκι, μια φιλόσοφος της ζωής και μια γυναίκα αλανιάρα. Οργίζεται, χαίρεται και λυπάται με το ίδιο πάθος. Είναι γυναίκα με τα όλα της, δεν έχει τίποτα να κρύψει, κι έτσι δε φοβάται μήπως και εκτεθεί. Κάποιοι θα έλεγαν ότι η Ελισάβετ είναι η συνείδησή μας.

Και φυσικά είναι μια γυναίκα γεμάτη πάθη και αδυναμίες που δεν προσπαθεί να συγκαλύψει. Αντίθετα τα αποκαλύπτει η ίδια και χαίρεται γι’ αυτό: “…Τα πάθη μας μάς καίνε μέχρι στάχτη, αλλά ξαναγεννιόμαστε κι αγαπούμε ξανά και ξανά παντοτινά, παντοτινά πάλι και πάλι”. Να, αυτά υποστηρίζει, κι ας τολμήσει κανείς να την αμφισβητήσει! “Ό,τι είμαστε κι ό,τι μας περιβάλλει είναι ζωή, άρα δεν υπάρχει τίποτα αφύσικο ή μυστικό”.

Όπως είναι λογικό γυναίκες σαν την Ισαβέλλα, προκαλούν στους άλλους το φόβο. Γιατί ο άνθρωπος φοβάται εκείνους που δε φοβούνται, πόσο μάλλον εκείνους που τον αγνοούν και του το λένε κατάμουτρα. Αλλά η Ισαβέλλα δεν είναι μόνο άφοβη αλλά και προκλητική: “…Σκέψου να τη γνώριζα και να τη ρωτούσα. Δε νομίζετε, κυρία μου, πως μια από τις κατάφορες κοινωνικές αδικίες σε βάρος των γυναικών είναι πως δεν υπάρχουν μπορντέλα με άντρες για να εξυπηρετούμαστε και μεις τέλος πάντων;”

Και σ’ αυτή τη νουβέλα, όπως και σε όλα σχεδόν τα βιβλία της η συγγραφέας ασχολείται με τρία από τα αγαπημένα της θέματα: Τη γυναικεία χειραφέτηση, τη ζωή, την ελευθερία. Στεκόμαστε στα δύο τελευταία μέσα απο τα δικά της λόγια: “Η ιδιοφυϊα του ζην… είναι ταλέντο σαν τη μουσική. Το παν είναι να την προλάβεις…”, “Αφροδίτη. Θεά του έρωτα; Λάθος. Η ελευθερία!”.

Το βιβλίο αυτό διαβάζεται εύκολα και γρήγορα, κάνει τον αναγνώστη να σκεφτεί και να χαμογελάσει. Όσο για την Ισαβέλλα, αυτή μάλλον θα γελά ειρωνικά που διαβάζουμε για τη ζωή αντί να τη ζούμε!