Thursday, January 1, 2009

Σώτη Τριανταφύλλου - Συγχώρεση


«Αν πεθάνει το κτήνος, θα πεθάνει κι ο άνθρωπος». Αυτό θα μπορούσε να είναι το μότο της «Συγχώρεσης», του νέου αφηγήματος της Σώτης Τριανταφύλλου. Πιστεύω ότι μ’ αυτό το βιβλίο η Σώτη κάνει μια στροφή στη συγγραφική της πορεία. Το κείμενο σου δίνει την αίσθηση ότι κάτι αλλάζει στην οπτική, αλλά και τη θεματολογία της. Και αν και όπως υποστηρίζει η ίδια όλα τα βιβλία της έχουν ένα ανθρωπιστικό βλέμμα, η «Συγχώρεση» πάει ένα βήμα πάρα κάτω. Είναι ένα σχεδόν «τρυφερό» αφήγημα, «απάνθρωπα» ανθρώπινο. Προσπαθεί να μιλήσει για το καλό που κρύβουμε μέσα μας και για το κακό που προβάλλουμε. Η ηρωίδα της η Αντονία έχει κάθε λόγο να μισεί, κι όμως αγαπά. Έχει κάθε λόγο να κάνει το κακό, κι όμως κάνει το καλό. Έχει το δικαίωμα στο μίσος και το μετατρέπει σε συγχώρεση, ακόμη και σε συμπάθεια.

Δεν ξέρω γιατί, αλλά πιστεύω ότι αυτό το βιβλίο προκάλεσε κάποιου είδους «σύγχυση» ανάμεσα στους πιστούς φίλους της συγγραφέως, αλλά και τους κριτικούς. Ίσως να μην περίμεναν και πολλοί ότι θα καταπιανόταν μ’ ένα θέμα όπως η θανατική ποινή, αν και τα κοινωνικά ζητήματα δεν έπαψαν ποτέ να απασχολούν το έργο της. Ίσως να οφείλεται και στο ότι αυτή εδώ δεν είναι μια «ροκ» ιστορία (ακόμη και τα ιστορικά της μυθιστορήματα με τον τρόπο τους «ροκ» ήταν). Όπως και να ’χει, η «Συγχώρεση» είναι ένα καλογραμμένο βιβλίο, που μιλά για τον άνθρωπο. Για τον άνθρωπο που φτάνει στα όρια της απόγνωσης και γυρίζει πίσω πιο δυνατός, για τον άνθρωπο που θέλει να κάνει το καλό και κάνει το κακό ή και αντίστροφα.

Ένα κορίτσι εξαφανίζεται στο Νάσβιλλ του Τεννεσσή. Μια μητέρα νιώθει ως τα βάθη της ψυχής της τον πόνο της απώλειας. Νιώθει τον κόσμο να γκρεμίζεται γύρω της. Η χαρά πεθαίνει, το ίδιο κι η ελπίδα. Βαθιά μέσα της γνωρίζει ότι η κόρη της είναι νεκρή. Κι όταν ο εγκληματίας συλλαμβάνεται κι ομολογεί, το μόνο που επιθυμεί είναι να τον δει να τιμωρείται. Ο Λούκας καταδικάζεται σε θάνατο, αλλά και πάλι η Αντονία δεν βρίσκει τη λύτρωση που απεγνωσμένα ζητά. Μέχρι που αντιλαμβάνεται ότι «η συγχώρεση είναι ο μοναδικός τρόπος για να επιζήσει». «…Δεν θα ’ταν ωραίο αν φυλακίζονταν οι κακές πλευρές των ανθρώπων κι αφήνονταν ελεύθερες οι αθώες;», αναρωτιέται κάπου. Κάτι τέτοιο όμως, ξέρει ότι, θα συνέβαινε μόνο μέσα σ’ ένα ιδανικό κόσμο, κι ο δικός μας κάθε άλλο παρά τέτοιος είναι. Γι’ αυτό αδύνατη να κάνει τίποτ’ άλλο θα συγχωρέσει. Θα συγχωρέσει το δολοφόνο του παιδιού της. Θα νιώσει γι’ αυτόν και κάποια συμπόνια. Και θα θελήσει να τον βοηθήσει. Και θ’ απελευθερωθεί από τα δεσμά της θλίψης της. Και θα νιώσει μια γαλήνη να γεμίζει το είναι της.

Η Σώτη Τριανταφύλλου εισβάλλει στα άδυτα μιας πονεμένης ψυχής και παρακολουθεί τις διεργασίες της. Παρατηρεί πως αλλάζει. Πως χρόνο με το χρόνο αφομοιώνει το δηλητήριο που την έχουν ποτίσει και το μετατρέπει σε άρωμα. Σ’ ένα άρωμα γλυκό, της συγχώρεσης.

Το βιβλίο αυτό θα το χαρακτηρίζαμε σαν σταυροδρόμι στην πορεία της συγγραφέως. Ποιους δρόμους θ’ ακολουθήσει στη συνέχεια ο χρόνος μόνο θα το δείξει.

No comments: