Friday, January 2, 2009

Λιλή Ζωγράφου - Από τη Μήδεια στη Σταχτοπούτα


Αντιγράφουμε από την Εισαγωγή: “Γιατί από τη Μήδεια στη Σταχτοπούτα; Μα η Μήδεια διέθετε την επίγνωση του σώματός της και το πάθος του, σε αντίθεση με τη Σταχτοπούτα που καθόταν άβουλη δίπλα στο τζάκι μη περιμένοντας και μη διεκδικώντας τίποτα. Τα παραμύθια είναι οι καθρέφτες κάθε εποχής. Το τέλος της μητριαρχικής εποχής έφτιαξε το μύθο της Μήδειας, στον σφύζοντα από ανδρική ισχύ πατριαρχικό κόσμο των δύο τελευταίων αιώνων ξεπήδησε η αθλιότης της Σταχτοπούτας που δεν περίμενε ούτε κατά διάνοιαν το βασιλόπουλο, να όμως που της προέκυψε”.

Η συγγραφέας ταξιδεύει στα βάθη των αιώνων προσπαθώντας να απαντήσει στα μύρια ερωτήματα που την απασχολούν, όπως: “Πότε η μητριαρχική κοινωνία, άρχισε να μετατρέπεται σε πατριαρχική; και τα συνεπακόλουθα της μετατροπής αυτής”.

Η ίδια, όσο ζούσε, δήλωνε φανατική αντιφεμινίστρια. Τα ’βαζε με τις γυναίκες, τις έβριζε γιατί διεκδικούσαν από τους άντρες “συνδικαλιστικά” αυτά που τους ανήκαν. Λες και δεν μπορούσαν να είναι αυτεξούσιες, λες και χρειάζονταν άδεια για να ζήσουν. Ποιες; Οι γυναίκες! Που είναι βασίλισσες! “Γιατί όλες οι γυναίκες βασίλισσες είναι, αφού αξιώθηκαν τη γενναιοδωρία του ‘δημιουργού’ που τους ανέθεσε την ανανέωση του ανθρώπινου γένους. Και μην ακούτε τον μισογύνη Εβραίο μυθοπλάστη που πήρε ένα κοψίδι από το πλευρό του άνδρα για να φτιάξει τη γυναίκα, γιατί μένει αναπάντητο το ερώτημα: Και κείνον, τον πρώτο άνδρα ποιος τον γέννησε;”

Έλα ντε! Όμως, ως γνωστόν, η συγγραφέας όταν παίρνει φόρα κανένας δεν τη σταματά κι έτσι στη σελ. 20 μας μιλά για τον “παράδεισο των Πρωτόπλαστων κι ενός πανάγαθου χιλιετούς θεού που απαγόρευε το σμίξιμο μια και κείνος δεν πηδούσε”.

Η Λ.Ζ. μελέτησε πολύ γι’ αυτό το βιβλίο. Όπως ομολογεί σε μια συνέντευξή της την απασχόλησε για χρόνια, αλλά ταυτόχρονα δηλώνει την αδυναμία της να πάει όσο βαθιά θα ήθελε τη μελέτη της: “Για το βιβλίο τούτο δεν διαθέτω τίτλους. Γνώριζα ότι η κατάθεσή μου αυτή ξεπερνούσε τα όρια των δυνατοτήτων μου όχι όμως και της πεποίθησής μου, παρ’ όλο που με τα θέματα της προϊστορίας και της πρωτοϊστορίας έχουν ασχοληθεί γίγαντες της σκέψης και της επιστήμης. Αυτός ο τρόμος, και τώρα που το βιβλίο ολοκληρώθηκε, παραμένει εκεί, μέσα στο στήθος και το μυαλό μου μια γροθιά σφιγμένη όσο κι αν γνωρίζω ποια μονοπάτια χρειάστηκε να χαράξω στον ανύπαρκτο δρόμο που μ’ έσπρωχνε η σκέψη μου”.

Το βιβλίο αυτό δίνει την αίσθηση ντοκουμέντου, καθώς η συγγραφέας ανατρέχει σε πολλές πηγές, αναφέρει πολλά γραπτά παραδείγματα, μιλά με στοιχεία κι όχι με την καρδιά. Ακόμη και ο πιο δύσπιστος αναγνώστης δεν μπορεί παρά να παραδεχτεί ότι σ’ όλα αυτά που λέει, ίσως κάπου να έχει δίκιο. Δεν πρόκειται για διακηρύξεις ισότητας και τα ρέστα, πρόκειται για κραυγές αληθείας, διαποτισμένες με την πίκρα πολλών αιώνων.

Όσο κι αν δεν αρέσουν σε κάποιον αυτά που γράφει, οφείλει να ομολογήσει, έστω και σιωπηλά, ότι: “Τις μετοχές των ανδρών τις μεγάλωνε ο θαυμασμός των γυναικών. Οι οποίες έχουν διαπιστώσει πια στις μέρες μας ότι καλύτερη η μοναχική ζωή από τη συμβίωση με έναν σερνικό καθυστερημένων αντιλήψεων για την ελευθερία”.

Στο τελευταίο της αυτό βιβλίο η Λιλή φαίνεται να μας αφήνει μια διαθήκη σχετικά με τις σχέσεις των δύο φύλων και την ελευθερία.

No comments: