Thursday, February 16, 2012

Colm Toibin – Brooklyn


Τα κυρίαρχα στοιχεία στο Brooklyn θα έλεγα ότι είναι η νοσταλγία, ο φόβος για το άγνωστο, η μοναξιά και η μελαγχολία. Ωστόσο δεν πρόκειται για ένα βιβλίο ψυχοπλακωτικό, είναι απλά μια ιστορία για κάποιους συνηθισμένους ανθρώπους, που θέλοντας και μη έρχονται αντιμέτωποι με κάποιες μεγάλες προκλήσεις στη ζωή. Κάποιοι τα βγάζουν πέρα και κάποιοι όχι. Κάποιοι προσαρμόζονται και κάποιοι καταποντίζονται. Και κάποιοι απλά αδυνατούν να δουν τον κόσμο όπως είναι, προτιμούν να ζουν σ’ αυτόν που έχουν φτιάξει μέσα στο κεφάλι τους.
     Βασική πρωταγωνίστρια εδώ είναι μια νεαρή γυναίκα που ακούει στο όνομα Έλις Λέισι. Η Έλις ζει με τη μητέρα της και την αδελφή της Ρόουζ στο Έννισκορθι της Ιρλανδίας, ενώ οι τρεις μεγαλύτεροι αδελφοί της έχουν μετακομίσει στο Μπέρμιγχαμ στην Αγγλία αναζητώντας μια καλύτερη τύχη. Η Έλις δεν έχει μεγάλα σχέδια για το μέλλον: θέλει απλά να συνεχίσει να ζει εκεί, να τελειώσει τα μαθήματα λογιστικής που κάνει, να βρει μια καλή δουλειά και κάποιον για να αγαπήσει και από τον οποίο να αγαπηθεί. Οι καλύτερές της φίλες, Νάνσι και Ανέτ, ούτε κι αυτές ονειρεύονται πολύ. Πατούν γερά στη γη και το μόνο που φαίνεται να ζητούν απ’ τη ζωή είναι ένα καλό γαμπρό. Το μόνο που η Έλις είναι πολύ πιο ξύπνια από εκείνες. Έτσι πολύ σύντομα θα βρει μια καλή, πλην κακοπληρωμένη δουλειά, που θα ανοίξει στα μάτια της νέες προοπτικές. Προοπτικές που λόγω της μικρής της πόλης θα παραμείνουν περιορισμένες. Όλοι πιστεύουν ότι της αξίζει μια καλύτερη ζωή, με πρώτη και καλύτερη την αδελφή της, Ρόουζ. Και αυτή ακριβώς είναι που θα διευθετήσει, μέσω ενός γνωστού της ιερωμένου, τη μετάβασή της στην Αμερική και στο Μπρούκλιν.
     Η Έλις στην αρχή δεν βρίσκει και τόσο ελκυστική την ιδέα του ξενιτεμού. Ωστόσο ο ενθουσιασμός της Ρόουζ και η παρότρυνση των υπόλοιπων κοντινών της ανθρώπων θα της δώσει κουράγιο. Θα κινήσει λοιπόν για τη μεγάλη περιπέτεια. Κι από τη μια στιγμή στην άλλη, θα έλεγε κανείς -αλλά μετά από ένα κουραστικό ταξίδι- θα βρεθεί από ένα χωριό στη μέση του πουθενά σε μια μητρόπολη στο κέντρο του κόσμου.
     Με τη βοήθεια του Πάτερ Φλαντ θα βρει αμέσως στέγη και θα προσληφθεί σ’ ένα πολυκατάστημα. Η προσαρμογή της όμως κάθε άλλο παρά εύκολη θα αποδειχτεί καθώς συνεχώς νιώθει ότι κάτι της λείπει: «Τίποτα εδώ δεν αποτελούσε κομμάτι της. Όλα ήταν λάθος, άδεια, σκεφτόταν». Όσο πιο απασχολημένη είναι τόσο το καλύτερο γι’ αυτή, έτσι όταν θ’ αρχίσει να παίρνει την κάτω βόλτα, ο καλός παπάς θα επέμβει και πάλι. Θα μεσολαβήσει ώστε να συνεχίσει τις σπουδές της από εκεί όπου της άφησε, ενώ θα την παροτρύνει να αρχίσει να βοηθά και στις δραστηριότητες της ενορίας. Είναι στη διάρκεια ακριβώς κάποιας απ’ αυτές τις δραστηριότητες, ενός χορού, που θα γνωρίσει τον Τόνι, έναν αμερικανό ιταλικής καταγωγής, που σιγά σιγά αλλά σταθερά θα την προσελκύσει στον κόσμο του και τον οποίο αργά ή γρήγορα θα ερωτευτεί. Η Έλις χάρη σ’ αυτόν θα νιώσει επιτέλους ότι ανήκει. Ένα τραγικό γεγονός ωστόσο θα την οδηγήσει και πάλι, έστω και προσωρινά πίσω στην Ιρλανδία, και τότε είναι που η ζωή θα της βάλει πραγματικά τα δύσκολα. Και τότε είναι που θα νιώσει ότι δεν ξέρει στ’ αλήθεια να πει τι είναι το σωστό και ποιο το λάθος.
     Ένα καλογραμμένο μυθιστόρημα, που αν και διαδραματίζεται κατά το μεγαλύτερό του μέρος στο Μπρούκλιν, ξεχειλίζει από τη γνωστή πια ιρλανδική μελαγχολία. Μια μελαγχολία όμως τόσο όμορφα μετουσιωμένη στο κείμενο, που κάνει τον αναγνώστη να την αντιμετωπίζει σχεδόν χαμογελώντας. Συστήνεται ανεπιφύλακτα.

No comments: