Αριστούργημα! Κι εδώ, μ’ αυτή τη λέξη, θα μπορούσα να κλείσω την παρουσίαση. Χωρίς υπερβολή. Αν το 2011 υπήρξε ένα βιβλίο που με έκανε να νιώσω πολύ λίγος σαν συγγραφέας ήταν το On Canaan’s Side του Σεμπάστιαν Μπάρι. Το 2012, ένιωσα το ίδιο διαβάζοντας το Please Look After Mom της κορεάτισας Kyung-sook Shin. Αυτό είναι ένα από εκείνα τα βιβλία που έχουν τόσες πολλές χάρες, ώστε καθηλώνουν απόλυτα τον αναγνώστη τόσο με το θέμα όσο και με τη γραφή τους. Μια γραφή λυρική, σχεδόν ποιητική, απόλυτα νοσταλγική και μελαγχολική, κι αυτές ακριβώς είναι οι ομοιότητες με τον Μπάρι.
Όλα αρχίζουν όταν μια ηλικιωμένη γυναίκα ονόματι Παρκ Σο-νίο, εξαφανίζεται από το σιδηροδρομικό σταθμό της Σεούλ. Είχε μόλις φτάσει εκεί με τον άντρα της, με τον οποίο θα έπαιρναν το Μετρό για να πάνε στο σπίτι ενός απ’ τα παιδιά τους. Εκείνος μπήκε στο συρμό, εκείνη όχι, και όταν επέστρεψε στο σταθμό για να τη βρει είχε πια χαθεί. Τι συνέβηκε; Και γιατί τους έκανε αυτό; Ή μήπως…
Μ’ αυτά τα μήπως πορευόμαστε στη μεγαλύτερη διάρκεια της ιστορίας, την οποία αφηγείται στο δεύτερο πρόσωπο ένας πανόπτης αφηγητής. Στο επίκεντρό της, όπως θα περίμενε κανείς, είναι η γυναίκα, αλλά και δύο από τα πέντε παιδιά της και ο άντρας της. Όλοι, εκτός από εκείνη φυσικά, νιώθουν ένοχοι γι’ αυτό που συνέβη, και με το δίκιο τους, αφού πάντα την έπαιρναν σαν κάτι το δεδομένο («Η μαμά είναι η μαμά», σκέφτονταν), μια σταθερά στη ζωή τους και δεν περίμεναν ποτέ να τη χάσουν, έτσι απλά.
Μέσα από τις αναμνήσεις της κόρης της, Σι-χον και του γιου της, Χιόνγκ-σολ, μαθαίνουμε πολλά πράγματα για τη γυναίκα και μέσα από αυτές και οι ίδιοι την ανακαλύπτουν ξανά, ή μάλλον την ανακαλύπτουν για πρώτη φορά. Αντιλαμβάνονται επιτέλους ότι αυτή η συνηθισμένη, αγράμματη γυναίκα, τους έδωσε τα πάντα, ότι ουσιαστικά θυσίασε τη ζωή της, ώστε αυτοί να έχουν την ευκαιρία να ζήσουν ευτυχισμένοι. Για κείνους συνέχισε να ζει μ’ ένα μπεκρή, άπιστο και ανεπρόκοπο άντρα. Για κείνους πούλησε τη μοναδική της περιουσία. Για τη μόρφωσή τους κίνησε ουρανό και γη. «Έζησα στο σκοτάδι, δίχως αχτίδα φωτός, ολόκληρή μου τη ζωή…». Το σκοτάδι γι’ αυτήν ήταν η αγραμματοσύνη της. Η αγραμματοσύνη της ήταν το μυστικό της, αλλά όχι το μοναδικό μυστικό. Όσο προχωρά η αφήγηση τόσο πιο πολλά μαθαίνουμε γι’ αυτήν και τόσο περισσότερο μας εκπλήσσει. Κι αυτό γιατί σιγά σιγά ανακαλύπτουμε ότι δεν πρόκειται για μία ακόμη συνηθισμένη γυναίκα, αλλά για μια γυναίκα-βράχο, μια γυναίκα-κουράγιο και αποκούμπι. Μια γυναίκα, που κάποτε δεν δίστασε να βοηθήσει κάποιον πιο φτωχό απ’ αυτήν, κι ο οποίος λίγο πριν έκλεψε το φαγητό των παιδιών της. Μια γυναίκα που δεν είχε πολλά, αλλά τάιζε κάποια πιτσιρίκια της γειτονιάς, που δεν είχε χρόνο για τον εαυτό της, αλλά διέθετε αρκετό για τα παιδιά ενός ορφανοτροφείου, που έκτισε με τον ιδρώτα και το πείσμα της των απογόνων τις ζωές, χωρίς να της αναγνωριστεί ποτέ αυτό. Μέχρι τώρα. Τώρα που έχει πια χαθεί, σαν «ένα πλάσμα που υπήρξε μόνο μέσα σ’ ένα όνειρο». Τώρα που τα μυστικά της βγαίνουν στο φως.
Η συγγραφέας δεν μας χαρίζει απλά μια εξαιρετική ιστορία, αλλά καταφέρνει και μιλά άμεσα στις ψυχές μας. Μοιάζει να θέλει να μας πει: «Ξυπνάτε. Ρίξτε μια ματιά στη ζωή και στους ανθρώπους γύρω σας. Αναγνωρίστε ποιοι είστε και σε ποιον το οφείλετε αυτό».
Η ιστορία της Παρκ Σο-νίο, θα μπορούσε να είναι η ιστορία κάθε καλής μάνας. Ωστόσο το βιβλίο της Kyung-sook Shin δεν μοιάζει με κάθε άλλο βιβλίο. Είναι τόσο βαθιά ανθρώπινο, τόσο αληθινό, που χαρακώνει τις ψυχές και που τις ανυψώνει. Διαθέτει μια γλυκιά μελαγχολία. Και είναι ένα από τα καλύτερα βιβλία που έχω διαβάσει τα τελευταία χρόνια. Δεν είναι τυχαίο άλλωστε το γεγονός ότι πώλησε περισσότερα από ένα εκατομμύριο αντίτυπα στην Κορέα, ενώ έχουν αγοραστεί τα δικαιώματα ώστε να μεταφραστεί σε περισσότερες από είκοσι γλώσσες. Δεν ξέρω αν έχει βγει ή αν θα βγει στην Ελλάδα. Εκείνο που μπορώ στα σίγουρα να πω είναι ότι τούτο το ανάγνωσμα με έχει σημαδέψει. Και μόνο λίγα το έχουν καταφέρει αυτό.
No comments:
Post a Comment