Ray Bradbury – Fahrenheit 451

Αγορά από το Book Depository

Δεν μπορώ να πω ότι είμαι οπαδός της επιστημονικής φαντασίας, αν και καταβροχθίζω άνετα τα βιβλία που έχουν να κάνουν με κόσμους δημιουργημένους από τη λογοτεχνία του φανταστικού. Η Ε.Φ. με δυσκολεύει κάπως μια και είναι ένα κάπως δύστροπο είδος, το οποίο απαιτεί υπερβολική προσοχή, προσοχή που προς το παρόν δεν διαθέτω. Ή ίσως απλά να φταίει το γεγονός ότι είμαι τεμπέλης.
     Ωστόσο, κάποια βιβλία από το παρελθόν, που δεν έχουν να κάνουν με πλανήτες έξω από το ηλιακό μας σύστημα, παράξενα όντα, διαστημόπλοια κτλ, μπορώ και τα διαβάζω με ευχαρίστηση. Ένα απ’ αυτά τα βιβλία είναι και το κλασικό πια Φάρεναϊτ 451 του Ρέι Μπράντμπερι.
     Τα γεγονότα που περιγράφονται εδώ διαδραματίζονται μάλλον στο δικό μας χθες (τη δεκαετία του ΄90), σε μια δυστοπική και ηδονιστική κοινωνία, όπου η κριτική σκέψη και τα βιβλία είναι απαγορευμένα. Ο πρωταγωνιστής της, ο Γκι Μοντάγκ, είναι πυροσβέστης, κάτι που σημαίνει ότι δουλειά του είναι να καίει βιβλία, αφού λόγω της τεχνολογίας δεν υπάρχουν πλέον εύφλεκτα υλικά και οι μόνες φωτιές που απειλούν τους ανθρώπους είναι αυτές που βάζουν τα μέλη της πυροσβεστικής.
     Ο Γκι, αν και ένας πολύ πιστός στις αρχές του τόπου του άντρας, τώρα τελευταία νιώθει παράξενα, σαν να μην του αρέσει και πολύ αυτό που κάνει. Πού και πού νιώθει να ακροβατεί πάνω από μια καταστροφική, για τον ίδιο, άβυσσο. Και το κακό είναι ότι δεν μπορεί να μιλήσει σε κανένα. Η γυναίκα του είναι μια ψυχή άβουλη, που τα μόνα πράγματα που χαίρεται στη ζωή είναι οι τρεις τοίχοι του σπιτιού της, που είναι ολόκληροι τηλεοράσεις, και το να κουτσομπολεύει με τις γειτόνισσες. Όσο για φίλους, δεν έχει. Οι μοναδικές του σχέσεις είναι με τους συνάδελφούς του και φυσικά δεν θα μπορούσε ποτέ να εκφράσει σ’ αυτούς τις σκέψεις και τις απορίες του.
     Μια τυχαία συνάντηση στο δρόμο όμως θα ξυπνήσει τελικά το θηρίο. Ένα θηρίο που πάντα υπήρχε κάπου βαθιά κρυμμένο μέσα του και τώρα θα βγει στο φως, αποφασισμένο να κάνει τη δική του επανάσταση. Το όνομα της σπίθας που άναψε τη φλόγα είναι Κλαρίς. Πρόκειται μια νεαρή γειτόνισσά του, που σύμφωνα με τις κακές γλώσσες είναι τρελή. Κι αυτό αφού της αρέσει να μυρίζεται τα πράγματα, να κοιτά τα πράγματα και να περπατά όλη νύχτα, σε αντίθεση δηλαδή με τους υπόλοιπους ανθρώπους, των οποίων οι ζωές περιστρέφονται γύρω από την τηλεόραση. Η Κλαρίς λοιπόν, από την πρώτη στιγμή θ’ αρχίσει να του κάνει παράξενες ερωτήσεις, οι οποίες θα τον φέρουν σε δύσκολη θέση, αφού του είναι αδύνατο να τις απαντήσει. Οι απορίες και απόψεις της θα ταράξουν συθέμελα τον κόσμο του και από τη μια στιγμή στην άλλη θα αντιληφθεί ότι δεν είναι ευτυχισμένος. Η κοπέλα φεύγοντας πήρε μαζί της τη μάσκα του.
     Από εκείνη τη στιγμή, σιγά σιγά αλλά σταθερά, αρχίζει να γλιστράει προς την ανυπακοή και την επανάσταση. Διαβάζει βιβλία, αμφισβητεί τις αποφάσεις των ανωτέρων του, τα βάζει με τη γυναίκα του και απεγνωσμένα πια φαίνεται ν’ αναζητεί να βρει τη σωτηρία της ψυχής σ’ ένα κόσμο όπου η λέξη Διανοούμενος θεωρείται βλάσφημη.
     Η συμπεριφορά του δεν θα αργήσει να κινήσει τις υποψίες των αρχών, και σύντομα θα μεταμορφωθεί από κυνηγό σε κυνηγημένο, ένα θήραμα εν αναμονή του θανάτου. Αντί όμως να τον τυλίξει στον ιστό του ο τρόμος, για πρώτη φορά στη ζωή του θ’ αρχίσει να ονειρεύεται, κι αυτό θα τον κάνει λίγο πολύ ευτυχισμένο.
     Στη διάρκεια της μεγάλης απόδρασης θα συναντήσει και κάποιες άλλες ψυχές που σκέφτονται σαν και κείνον και διά μέσω τους θ’ ανακαλύψει ότι όσο υπάρχουν άνθρωποι θα υπάρχουν και βιβλία. Ή, αν προτιμάτε, ότι οι άνθρωποι είναι τα βιβλία. Το χαρτί μπορεί να καίγεται, τα κείμενα όμως μένουν. Και μεταδίδονται από γενιά σε γενιά. Πάντα γινόταν αυτό και πάντα θα γίνεται.
     Ένα καλογραμμένο μυθιστόρημα για τα ολοκληρωτικά καθεστώτα, την καταστροφική πολλές φορές εξάρτησή μας από την τεχνολογία και για όλα όσα έχουμε να χάσουμε αν χαθούν τα βιβλία. Αξίζει να διαβαστεί απ’ τον καθένα, είτε του αρέσει η επιστημονική φαντασία είτε όχι.