Γιούκιο Μισίμα – Αφηνιασμένα άλογα

Το «Αφηνιασμένα αλόγα» είναι ο δεύτερος τόμος της τετραλογίας «Η θάλασσα της γονιμότητας», του γνωστού γιαπωνέζου συγγραφέα.
     Τα γεγονότα αυτής της ιστορίας διαδραματίζονται είκοσι σχεδόν χρόνια μετά από αυτά του πρώτου βιβλίου. Βασικοί πρωταγωνιστές εδώ είναι ο Ισάο -ένας λαμπρός νέος και θερμός πατριώτης που νιώθει απογοητευμένος επειδή: «Είχε περάσει κι αυτή η χρονιά χωρίς να αδράξει την ευκαιρία να πεθάνει ένα πρωινό κάτω από τον καυτό καλοκαιρινό ήλιο»- και οι σύντροφοί του, που νιώθουν να τους πνίγει η απόγνωση για την κατάντια της σύγχρονης Ιαπωνίας. Αυτοί οι νέοι λοιπόν, οι τόσο συνειδητοποιημένοι και οι τόσο απελπισμένοι, συναντιούνται συχνά πυκνά, συζητάνε όλ’ αυτά που τους προβληματίζουν και αποφασίζουν να καταστρώσουν ένα σχέδιο, το οποίο, αν πετύχει, θα καταφέρει αποφασιστικό πλήγμα στους ηγέτες της άρχουσας τάξης. Πιστεύουν ότι ολόκληρο το πολιτικό σύστημα έχει διαβρωθεί απ’ τη διαφθορά και τα οικονομικά συμφέροντα και πώς ο μόνος τρόπος για να αλλάξει κάτι είναι να το οδηγήσουν προς την κατάρρευση, δηλώνοντας ταυτόχρονα την τυφλή τους πίστη στο πρόσωπο του αυτοκράτορα.
     Για να κατορθώσουν τα πιο πάνω ωστόσο σίγουρα θα χρειαστούν κάποια βοήθεια κι από τους στρατιωτικούς. Από μια ευτυχή συγκυρία ο Ισάο γνωρίζει ένα αξιωματικό του στρατού, που μοιάζει να συμμερίζεται τις απόψεις του. Πεπεισμένος ότι αυτός θα κάνει το παν για να επιτύχουν τους στόχους τους του παραδίδει και το άτυπο μανιφέστο της ομάδας, που ουσιαστικά αποτελεί ένα ένθετο βιβλίο μέσα στο βιβλίο. Ο τόμος φέρει τον τίτλο «Η αδελφότητα του θεϊκού ανέμου» και ουσιαστικά αναφέρεται σε μια παρόμοια με τη δική τους προσπάθεια που έλαβε χώρα πολλά χρόνια πριν. Μια μικρή ομάδα ανθρώπων και πάλι αποφάσισε ότι έφτασε η ώρα να επαναφέρουν την τάξη στη γη τους και θυσιάστηκαν πρόθυμα για να το επιτύχουν αυτό, αφού: «Το να ριχτεί κανείς στη μάχη με μοναδικό του όπλο το σπαθί, το ν’ αψηφήσει τον κίνδυνο ακόμα και μπροστά στην πιθανότητα μιας συντριπτικής ήττας – να ποιος ήταν ο μοναδικός τρόπος για να εκφράσει τις φλογερές φιλοδοξίες του ο καθένας από τους άντρες της Αδελφότητας, να ποια ήταν η πεμπτουσία του ανδρειωμένου πνεύματος Γιαμάτο».
     Το «Αφηνιασμένα άλογα» λοιπόν είναι ένα μυθιστόρημα για τα πιστεύω και τα ιδανικά, αλλά προπάντων για τα νιάτα, τα επαναστατημένα ή μη νιάτα, στα οποία επιστρέφει ξανά και ξανά στα βιβλία του ο Μισίμα. Οι νέοι είναι η ελπίδα μας, μοιάζει να σκέφτεται ο συγγραφέας και κάπου λέει: «Ο μόνος τρόπος για να θεραπεύσουν οι μεγάλοι την ορμητικότητα της νιότης είναι να την επιδοκιμάζουν απόλυτα», αλλά, «αυτό αποτελεί μια κάποια σοφία την οποία ποτέ δε φαίνεται να αποκτούν».
     Θα καταφέρουν λοιπόν αυτοί οι νέοι ν’ αλλάξουν τα πράγματα ακριβώς όπως επιθυμούν, ή όχι; Κι αν όχι θα κατορθώσουν τουλάχιστον να περάσουν τα μηνύματά τους στο λαό, θ’ ακουστεί η κραυγή τους μέχρι τα σαλόνια της υψηλής κοινωνίας και στο παλάτι; Αυτά, αλλά και τα άλλα ερωτήματα, που γεννιούνται στη διάρκεια της ανάγνωσης, θα απαντηθούν πριν την τελευταία τελεία. Ωστόσο δεν είναι αυτά που έχουν και τόσο μεγάλη σημασία, όσο η δράση, οι ενέργειες των ηρώων. Αυτοί επέλεξαν σε μια εποχή που όλοι σκέφτονταν και παραπονούνταν, μα δεν έπρατταν, να δράσουν. Και όσο κι αν προσπαθήσει κανείς, δε θα μπορέσει παρά να κάνει μία σύγκριση της Ιαπωνίας του χθες με την Ευρώπη του σήμερα. Πολλά απ’ αυτά που περιγράφει ο συγγραφέας συμβαίνουν τώρα, στα μέρη μας. Κάποια αφορούν τη σύγχρονη οικονομική πραγματικότητα, ενώ κάποια άλλα, έστω και έμμεσα μιλούν και για τις επαναστάσεις που σαρώνουν τον αραβικό κόσμο. Ποιοι ήταν οι πρωταγωνιστές σ’ αυτές; Οι νέοι. Οι αδιάφθοροι. Οι αγνοί. Διαβάζουμε στη σελ. 400: «Ήταν αποδεδειγμένο το γεγονός ότι η εξουσία φοβόταν πάντα περισσότερο την αγνότητα από οποιαδήποτε μορφή διαφθοράς. Κάτι ανάλογο με τους πρωτόγονους, που φοβούνται περισσότερο τη θεραπεία απ’ ό,τι την ασθένεια».
     Από το βιβλίο δε λείπουν τα ψήγματα φιλοσοφίας (Η προσπάθεια να μη σκέφτεσαι, είναι από μόνη της σκέψη. Έτσι, ακόμη και το «Μη σκέφτεσαι!» δεν πρέπει να το σκέφτεσαι.) αλλά ούτε και το χιούμορ (Ήταν μια φωνή που έφερνε στη σκέψη δυο σκουριασμένα μέταλλα που τρίβονται το ένα πάνω στο άλλο), κι αν δεν σας τρομάξουν οι πεντακόσιες πυκνογραμμένες σελίδες του, σίγουρα θα το απολαύσετε πολύ. Κι ακόμη πιο σίγουρα όταν τελειώσετε με την ανάγνωσή του δε θα νιώθετε τόσο ικανοποιημένοι, όσο προβληματισμένοι.
     Αυτό είναι ένα από εκείνα τα μυθιστορήματα που έχουν κάποιο μήνυμα να μεταδώσουν, κάτι το οποίο κάνουν με επιτυχία. Αν θα ληφθεί ή όχι, αυτή είναι μια άλλη ιστορία.