Tuesday, September 27, 2011

Stella Duffy – Theodora: Actress, Empress, Whore

Αγορά από το Book Depository

Αυτό το βιβλίο είναι μια μυθιστορηματική βιογραφία που μας ταξιδεύει πίσω στο χρόνο, στα χρόνια του Βυζαντίου και της μεγάλης δόξας της Κωνσταντινούπολης. Εκεί συναντάμε για πρώτη φορά τη μικρή Θεοδώρα, τη μεσαία από τρεις αδελφές, που λόγω καταστάσεων αναγκάζεται να μπει από μικρή στη βιοπάλη. Αυτή και οι αδελφές της, προετοιμάζονται από τον ευνούχο Μένανδρο για μια ζωή στον Ιππόδρομο, στον κόσμο δηλαδή του θεάματος εκείνης της εποχής.
     Η Θεοδώρα μας παρουσιάζεται σαν ένα πανέμορφο πλην απείθαρχο κορίτσι. Της αρέσει να τα βάζει με όλους και με όλα και συχνά πυκνά τις τρώει από το δάσκαλό της, αλλά αυτό καθόλου δεν την πτοεί. Άλλες έχουν ταλέντο στο τραγούδι, άλλες στο χορό, όλες προορίζονται για εταίρες. Η Θεοδώρα, που θέλοντας και μη θα ακολουθήσει τον ίδιο δρόμο, δεν έχει ιδιαίτερο ταλέντο ούτε στον ένα ούτε στον άλλο τομέα. Αλλά είναι πανέξυπνη και μια εξαιρετική κωμική ηθοποιός. Μπορεί να λέει ιστορίες όπως καμιά άλλη, να βγάζει εύκολα το γέλιο και να μαγεύει με τη σκηνική παρουσία της.
     Μέσω της αφήγησης ακολουθούμε βήμα βήμα την πορείας αυτής της γυναίκας: από την παιδική ηλικία στην πρόωρη ενηλικίωση, από τα παιχνίδια στην πορνεία, από την άγνοια στην κερδισμένη με πόνο και ιδρώτα γνώση, από την απόγνωση στην απόγνωση. Η Θεοδώρα περνά το μεγαλύτερο μέρος της ζωής της χωμένη μέσα σε μια ιδιότυπη απελπισία. Αν δεν είχε και κάποιες εκρήξεις χαράς θα έλεγε κανείς ότι δεν υπήρξε ποτέ ευτυχισμένη. Αφού ήταν πάντα σκεφτική. Αφού προσπαθούσε να ξοδεύει όσο περισσότερο χρόνο μπορούσε μόνη. Αφού κρυβόταν στις γωνιές της Αγίας Σοφίας και προσευχόταν για κάτι, ή μάλλον θέλοντας να ξεφύγει από κάτι. Όσο κι αν έλαμπε στη σκηνή, όσο κι αν ήταν πασίγνωστη για τις ερωτικές της επιδόσεις, ο αληθινός της εαυτός κρυβόταν στο σκοτάδι – ένας εαυτός ανικανοποίητος, που αναζητούσε προορισμό.
     Το διέξοδο που αναζητούσε ήρθε για να της το δώσει ο Εκήβολος, διοικητής τότε της Πεντάπολης στα παράλια της Βόρειας Αφρικής. Στα δεκαοκτώ της χρόνια, αφήνοντας πίσω της μια ζωή δόξας και χρήματος, τον ακολουθεί στην Απολλωνία, μαζί με μια ατάλαντη συνάδελφό της από το θίασο. Αυτή η τελευταία θα βρεθεί κάποτε στο κρεβάτι του εραστή της και θα μείνει έγκυος, οδηγώντας τη Θεοδώρα, που έτσι κι αλλιώς είχε βαρεθεί τη ζωή εκείνη, στη φυγή. Θα πάρει λοιπόν το δρόμο για την Αλεξάνδρεια, όπου γνωρίζει τον Πατριάρχη Τιμόθεο, ο οποίος τη θέτει υπό την προστασία του, προτού τη στείλει στην έρημο όπου θα εξιλεωθεί για τα αμαρτήματά της. Το παρελθόν ωστόσο δεν θα πάψει ποτέ να την ακολουθεί, κι αυτό ακριβώς το παρελθόν είναι που θα εκμεταλλευτούν οι νέοι προστάτες της για να επιτύχουν τους στόχους τους. Η Θεοδώρα, αν όλα πάνε καλά, θ’ ανοίξει το δρόμο για την ανάληψη του θρόνου από τον εκλεκτό τους, Ιουστινιανό. Για να το επιτύχει όμως αυτό θα πρέπει να βρεθεί κοντά του. Κι αυτό, χάρη σε κάποιες μυστικές συμφωνίες και διάφορες μικρές συνομωσίες, το καταφέρνει.
     Όταν επιστρέφει επιτέλους στην Πόλη, την πόλη της, είναι μια αλλαγμένη γυναίκα. Οι αδυναμίες της σάρκας δεν την έχουν εγκαταλείψει, αλλά είναι πια κατά κάποιο τρόπο σοφή. Κι αυτήν ακριβώς τη σοφία, αλλά και την υπομονή που ανέπτυξε στα δύσκολα και επίπονα χρόνια της μαθητείας της, θα χρησιμοποιήσει για να επιτελέσει το καθήκον που της έχει ανατεθεί. Ένα καθήκον που θα της επιφυλάξει και μια μεγάλη έκπληξη, καθώς χωρίς καλά καλά να το καταλάβει θα δει τον εαυτό της να γίνεται ευτυχισμένο και τη ζωή της ν’ αποκτά μια νέα αξία.
     Αυτή είναι μια καλογραμμένη ιστορία για μια εποχή παράδοξη, όπου στην καρδιά του χριστιανισμού επικρατούσαν ακόμη τα παγανιστικά τελετουργικά, όπου η πορνεία αποτελούσε σχεδόν τον κανόνα, κι όπου ο ένας προσπαθούσε με ύπουλους τρόπους να βάλει τρικλοποδιές στον άλλο, χωρίς να λείπουν βέβαια και οι κομματικές έριδες. Μια τέτοια έριδα άλλωστε ήταν που έσωσε τη Θεοδώρα από την πείνα και έβαλε το πρώτο λιθαράκι στο οικοδόμημα της μελλοντικής της ζωής.
     Η συγγραφέας, χρησιμοποιώντας αρκετές πηγές, αναβιώνει με θαυμαστό τρόπο την εποχή, μας ταξιδεύει πίσω στο χρόνο και μας δείχνει πράγματα τα οποία σαν ορθόδοξοι χριστιανοί επιλέγουμε να αγνοούμε. Εξαιρετικό.

No comments: