Mortecai Richler – Cocksure

 
Αγορά από το Book Depository

Αν είναι κάτι για το οποίο ξεχωρίζει αυτό το βιβλίο είναι το ισοπεδωτικό του χιούμορ. Τα γεγονότα με τα οποία καταπιάνεται ο συγγραφέας διαδραματίζονται στο Λονδίνο της δεκαετίας του εξήντα, τότε που ο κόσμος έμοιαζε ν’ αλλάζει.
Οι ήρωές του δε θα λέγαμε ότι είναι ακριβώς συνηθισμένοι άνθρωποι. Μαύροι Πάνθηρες των σαλονιών, ανυποχώρητοι επαναστάτες της μπουρζουαζίας, φανατικοί εβραίοι, εκδότες, εκκεντρικοί ηθοποιοί, παιδιά που ανεβάζουν θεατρικά έργα βασισμένα στη δουλειά του Μαρκήσιου ντε Σαντ, κι ένας μεγαλοπαραγωγός του Χόλυγουντ, αδιευκρίνιστης ηλικίας, που κάνει καθημερινές καθάρσεις αίματος και «ψωνίζει» νέα μέλη για το σώμα του, κάθε φορά που αυτό το απαιτεί.
Ο Ρίχλερ στήνει μια κωμωδία καταστάσεων, η οποία πού και πού θυμίζει τον Γούντι Άλεν στα καλύτερά του. Δεν είναι μόνο οι νευρωτικοί του χαρακτήρες, αλλά και αυτά που τους συμβαίνουν. Ειδικά ο Μόρτιμερ, ένας από τους κεντρικούς ήρωες, είναι ένας απ’ αυτούς τους ανθρώπους, για τον οποίο δεν μπορεί κανείς παρά να νιώσει συμπάθεια. Έχοντας μπει στο στόχαστρο δύο φανατικών εβραίων νιώθει τον κόσμο να χάνεται κάτω από τα πόδια του. Οι πιο πάνω είναι σίγουροι πέρα από κάθε αμφιβολία ότι είναι κι ο ίδιος εβραίος κι ας μην το παραδέχεται -κάτι που τον κάνει εβραίο αντισημίτη- γι’ αυτό και τον κυνηγούν. Πηγαίνουν στις διαλέξεις του και τον προκαλούν, αρθρογραφούν εναντίον του στις εφημερίδες, κάνουν ό,τι περνά από το χέρι τους για να τιμωρήσουν την προδοσία. Κι ας συνεχίζει να διαμαρτύρεται μάταια αυτός ότι είναι άγγλος από σόι, εδώ και πολλές γενιές. Κι ας έχει παρασημοφορηθεί για τις υπηρεσίες του στα στρατεύματα της Αυτού Μεγαλειότητας στη διάρκεια του Β΄ Παγκοσμίου Πολέμου.
Γύρω από τον Μόρτιμερ περιστρέφεται ένα μεγάλο κομμάτι της ιστορίας, που δε μοιάζει να έχει ούτε αρχή ούτε τέλος. Ο συγγραφέας μοιάζει να θέλει να μας πει ότι απλά έγραψε μια φάρσα, και δε θα έπρεπε να παίρνουμε τα λεγόμενά του πολύ στα σοβαρά. Γι’ αυτό και οδηγεί τις καταστάσεις μέχρι τα άκρα. Βασανίζει ακατάπαυστα κάποιους από τους ήρωές του, σε άλλους φέρεται πολύ ευγενικά, του ενός του κλέβει το… μάτι, και τον άλλο, αν και γεροχούφταλο τον βάζει να πρωταγωνιστεί σε ευτράπελη σκηνή δράσης. Ένας απ’ τους πιο πάνω κιόλας βγάζει απ’ το χρονοντούλαπο της ιστορίας διασημότητες για να πουλήσει τις μετά θάνατο βιογραφίες τους.
Ο αφηγητής καταγράφει επίσης μερικές από τις συζητήσεις των εκκεντρικών διανοούμενων της εποχής, μάλλον κοροϊδεύοντας την άγνοιά τους. Κάπου γίνεται αναφορά στον συγγραφέα Έβελυν Βω και ένας από τους χαρακτήρες του επιμένει να μιλά απαξιωτικά για το έργο Της, ενώ αλλού φουντώνουν οι συζητήσεις για την κατάσταση στη Σοβιετική Ένωση, στον Στάλιν και τον Τρότσκι και οι συγκρούσεις είναι αναπόφευκτες.
Αν έπρεπε να το περιγράψουμε με λίγα λόγια θα λέγαμε ότι αυτό είναι ένα από εκείνα τα βιβλία που έχουν τόσα πολλά να πουν, που μόνο μέσα από τη σάτιρα θα μπορούσαν να περάσουν τα μηνύματά τους. Ένα μυθιστόρημα που βγάζει κοροϊδευτικά τη γλώσσα στους επαναστάτες της δεκάρας και ισοπεδώνει δίχως δισταγμό μια μυθοποιημένη εποχή. Σαρκασμός, ειρωνεία, ιστορία…