Joseph Conrad – Heart of Darkness

 
Αγορά από το Book Depository

«Η καρδιά του σκότους» είναι ένα από τα πολλά κλασικά βιβλία της παγκόσμιας λογοτεχνίας που έφτασαν στα χέρια μου αργά. Εξάλλου τι να πρωτοπρολάβει να διαβάσει κανείς και τι ν’ αφήσει;

Αν και μικρό σε μέγεθος αυτό είναι ένα από εκείνα τα μυθιστορήματα που μάλλον τρομάζουν λίγο τον αναγνώστη, κυρίως για τον τρόπο που είναι γραμμένα. Μεγάλες πυκνές παράγραφοι, ένας μακρύς μονόλογος, η καταγραφή μιας εποχής κι ενός τόπου στην ιστορία.
Αφηγητής είναι ο ναυτικός και περιπλανητής Μάρλοου, ο οποίος διηγείται με το έτσι θέλω την περιπέτεια που έζησε πηγαίνοντας στην Αίγυπτο, κι από κει στα βάθη της Αφρικής, ακολουθώντας το Νείλο, σε αναζήτηση του αινιγματικού Κουρτζ. Ο Κουρτζ είναι ένας εκκεντρικός τύπος, γεννημένος τυχοδιώκτης, που πολλοί και διάφοροι μύθοι τον έχουν ζώσει. Έχει ταξιδέψει πολύ, έχει κάνει πολλά και έχει αποκτήσει μεγάλα πλούτη εμπορευόμενος, ή μάλλον αποκτώντας, με κάθε μέσο, ελεφαντόδοντο για χάρη της εταιρείας.
Φτάνοντας στην Αφρική ο Μάρλοου δε θα αρχίσει μόνο ένα ταξίδι αναζήτησης του μυθικού Κουρτζ, αλλά και αυτοανακάλυψης. Θα αρχίσει να αναλύει το μέσα του, να αμφισβητεί τις δεδομένες μέχρι τότε αλήθειες του, να το φιλοσοφεί: «Όχι, είναι αδύνατον. Είναι αδύνατον να μεταδώσει κανείς με λόγια τις ζούσες εμπειρίες μιας οποιασδήποτε εποχή στους άλλους… Ζούμε, όπως ονειρευόμαστε, μόνοι…» «Όχι, δε μου αρέσει να δουλεύω. Προτιμώ να τεμπελιάζω όλη μέρα και ν’ αναλογίζομαι όλα αυτά τα ωραία πράγματα που θα μπορούσαν να γίνουν. Δε μου αρέσει η δουλειά, σε κανέναν άντρα δεν αρέσει, αλλά μου αρέσει αυτό που εμπεριέχει η δουλειά – τη δυνατότητα ν’ ανακαλύψεις τον εαυτό σου. Τη δική σου πραγματικότητα, για σένα, κι όχι για τους άλλους…» «Αστείο πράγμα που είναι η ζωή – μια μυστηριώδης σύνθεση ανελέητης λογικής για ένα μάταιο σκοπό…»
Οι σκέψεις του Μάρλοου ξετυλίγονται και ξανοίγονται σε νέους ορίζοντες όσο διαρκεί το ταξίδι. Ένα ταξίδι που θα τον φέρει μέσα από συνεχείς κινδύνους και μικρές ανατροπές στον προορισμό του και πού θα του γκρεμίσει με πάταγο και τις τελευταίες ψευδαισθήσεις.
Αν και γραμμένο περισσότερο από ένα αιώνα πριν αυτό το βιβλίο εξακολουθεί να φαντάζει επίκαιρο, αφού όσα κι αν φέρει ο χρόνος, όσα κι αν αλλάξουν στο πέρασμά του, κάποια πράγματα παραμένουν πεισματικά τα ίδια: η ανάγκη για την ελευθερία και την αναζήτηση του πραγματικού εαυτού.
Η πρόζα του Κόνραντ, που θυμίζουμε ότι δεν έγραφε στη μητρική του γλώσσα, μας παίρνει απαλά απ’ το χέρι και μας οδηγεί στην «Καρδιά του σκότους», εκεί που ίσως κρύβεται το φως. Το κείμενο καλοδουλεμένο, κυλάει αβίαστα και δίχως ουσιαστικά να μας συναρπάζει, καταφέρνει και δημιουργεί δυνατές εικόνες, που το μέσα μας βλέμμα συλλαμβάνει και αναλύει αβίαστα.
Ένα από εκείνα τα βιβλία που αφού τα διαβάσει κανείς είναι δύσκολο να τα ξεχάσει μετά.