Μαργαρίτα Καραπάνου – Η ζωή είναι αγρίως απίθανη

Ομολογώ ότι αυτό το βιβλίο με έφερε σε αμηχανία. Και με έκανε να σκεφτώ ξανά εκείνο που σκέφτηκα την πρώτη φορά που διάβασα Καραπάνου: Δεν είναι ελληνίδα συγγραφέας! Όχι, δεν είναι, με τίποτα. Από τις ελληνίδες (αλλά και τους έλληνες) συγγραφείς μόνο η Λιλή Ζωγράφου τόλμησε να μιλήσει με τόσο άμεση γλώσσα για το ποια είναι, ποια ήταν και πού πάει. Αλλά κι εκείνη όχι τόσο τολμηρά, όχι το ίδιο άμεσα.
Τώρα, τι να πω γι’ αυτά τα ημερολόγια και τι ν’ αφήσω πίσω. Ό,τι και να γράψω θα είναι λειψό, θα είναι άδικο για το μεγάλο ετούτο βιβλίο, του οποίου έχω τσαλακώσει περισσότερες από εκατό σελίδες, κι έχω σημαδέψει περισσότερα από διακόσια σημεία.
Η Καραπάνου ήταν από πάντα συγγραφέας, από τη στιγμή που άρχισε να γράφει ή ίσως και πιο πριν, από την ημέρα που γεννήθηκε. Όταν στα δεκατρία της χρόνια έγραφε με μια ωριμότητα εξωπραγματική, θα μπορούσε κανείς να το θεωρήσει δεδομένο ότι εκείνη άλλο δρόμο απ’ αυτό της συγγραφής δε θα μπορούσε ν’ ακολουθήσει. Και τι έγραφε στα δεκατρία της; Για τη ζωή, για τον έρωτα, για τα βιβλία, ακόμη και για τη φιλοσοφία, σα γυναίκα έμπειρη και από το πέρας της ζωής σοφή. Μια μικρή σοφή, με όλα τα κουσούρια και τις αγωνίες της ηλικίας της, αλλά και με πολλές σκέψεις. Σκέψεις βαθιές. Λες κι αναζητούσε από την πρώτη στιγμή ν’ ανακαλύψει το νόημα της ζωής, να το αναλύσει. Με μια ειλικρίνεια που «σπάζει κόκαλα». Όσα πολλοί δεν τολμούν να ομολογήσουν ακόμη και όταν γεράσουν αυτή τα είπε στα δεκατρία, στα δεκατέσσερα, στα δεκαπέντε της χρόνια, πριν το τέλος ακόμη της εφηβείας. Γι’ αυτό και δε με εκπλήσσει το γεγονός ότι οι άλλοι συγγραφείς στέκονται απέναντί της μ’ επιφύλαξη, φανερά αμήχανοι. Ανέβασε πολύ ψηλά τον πήχη η άτιμη, και τώρα καθώς θα κάθεται εκεί πάνω ή εκεί κάτω ή όπου αλλού και θα παίζει με τα σκυλιά της θα ρίχνει ματιές στη γη και θα χαμογελά πλατιά, μ’ ένα ειρωνικό μειδίαμα. Για το μεγάλο κόλπο που ήταν η ζωή της, για την ανθισμένη ματαιότητά της.
Ούτε μια ατάκα δε θα σας χαρίσω απ’ αυτά τα ημερολόγια, ούτε ένα αφορισμό. Θα σας αφήσω να το ανακαλύψετε μοναχοί, έτσι ακριβώς όπως του πρέπει. Και θα σας παροτρύνω να κάνετε ένα μακροβούτι στα βαθιά νερά του κόσμου της Μαργαρίτας Καραπάνου, να μάθετε τις αλήθειες της, να νιώσετε την ίδια έκπληξη που ένιωσα κι εγώ διαβάζοντας τις καταγραφές της εφηβείας της, να μείνετε με το στόμα ανοικτό μπροστά στις έξω από τα δόντια παραδοχές της.
Διάβασα όλα τα βιβλία της μα πιο συνταρακτικό απ’ αυτά τα ημερολόγια δε βρήκα άλλο κανένα (ίσως το «Ναι» να είναι αυτό που το πλησιάζει πιο πολύ). Για τη συγγραφέα φαντασία, γραφή και ζωή ήταν ένα και το αυτό. Δεν μπορούσε να ζει χωρίς να γράφει, κι ας μην άφησε παρά λίγα βιβλία πίσω της. Ωστόσο, ακόμη κι αν αυτό μονάχα άφηνε θα ήταν αρκετό, αφού είναι το πιο άμεσο, το πιο αληθινό και εμπεριέχει με τον τρόπο του όλα τ’ άλλα.
Κυκλοφορεί από τις εκδόσεις Ωκεανίδα.