Fumio Niwa – The Buddha Tree

Αγορά από το Book Depository

Αν έπρεπε να περιγράψουμε αυτό το βιβλίο με δύο λέξεις θα λέγαμε απλά ότι εδώ έχουμε να κάνουμε με μια γιαπωνέζικη σάγκα. Τόσο για το μέγεθος του βιβλίου, όσο και την ιστορία του.
Τα γεγονότα με τα οποία καταπιάνεται δεν ξέρουμε ακριβώς πότε διαδραματίζονται, αλλά όπως αφήνεται να εννοηθεί, αυτά συμβαίνουν στη διάρκεια του πολέμου της Κορέας ή λίγο μετά. Βασικοί πρωταγωνιστές είναι ένας βουδιστής ιερέας του δόγματος της Αγνής Γης, ο Σιόσιου και η οικογένειά του – μια οικογένεια που κάθε άλλο παρά συνηθισμένη είναι, και η οποία ζει κάτω από κάθε άλλο παρά συνηθισμένες συνθήκες. Κι αυτό επειδή ο ιερωμένος κηρύσσει τους λόγους του Βούδα και του Αγίου Σινράν, αλλά δεν τους ακολουθεί, καθώς διατηρεί ερωτική σχέση με την πεθερά του. Μια σχέση που άρχισε είκοσι χρόνια πριν και την οποία, όσο κι αν προσπαθεί δεν μπορεί να διακόψει. Η τελευταία, μια αδίστακτη γυναίκα που διαθέτει τη δική της ιδιαίτερη ηθική και η οποία ακούει στο όνομα Μινέγιο, είναι ένα πλάσμα απόλυτα εγωιστικό. Το μόνο που την ενδιαφέρει είναι να συνεχίσει να απολαμβάνει τον έρωτα του γαμπρού της και να εξακολουθήσει να δείχνει όσο πιο πολύ μπορεί νέα, δίχως να δίνει μία για τον κοινωνικό περίγυρο, αλλά και για τα συναισθήματα της ίδιας της κόρης. Το ξέρει ότι η σύγκρουση είναι αναπόφευκτη, ότι τα αδιέξοδα είναι δεδομένα, ωστόσο δεν κάνει για να αλλάξει την πορεία των πραγμάτων. Με μουλαρίσιο μάλιστα πείσμα φτάνει στο σημείο να διώξει απ’ το ναό την κόρη της -που έτσι κι αλλιώς εδώ και καιρό είχε αρχίσει να απομακρύνεται- ώστε να κρατήσει τον γαμπρό-λαχείο μονάχα για πάρτη της. Ο Σιόσιου, ένας άνθρωπος άβουλος, που από την πρώτη κιόλας στιγμή επέτρεψε σ’ αυτή τη γυναίκα να ορίζει την κάθε του κίνηση και να τον εξουσιάζει, νιώθει άβολα με τον εαυτό του και άσχημα γι’ αυτά που άφησε να συμβούν, αλλά είναι πολύ δειλός για να προσπαθήσει να αλλάξει κάτι. Αντί αυτού προσπαθεί να βρει καταφύγιο μέσα στη ρουτίνα, μέσα στην καθημερινότητα ενός ναού, τον οποίο αγαπά, αλλά και του οποίου δε νιώθει να αποτελεί μέλος. Ωστόσο, δεν είναι απόλυτα μόνος. Στην αρχή βρίσκει ίχνη χαράς στην παρουσία του γιου του, που δεν ακολούθησε τη μάνα του στη φυγή της, και στη συνέχεια στον αμίλητο έρωτά του για μια νεαρή χήρα. Αυτή η γυναίκα, η Τομόκο, θ’ ανάψει μέσα του για πρώτη φορά τη φλόγα ενός πόθου, που καθόλου δε μοιάζει με τη λαγνεία, η οποία τον κρατάει δέσμιο στην αγκαλιά της Μινέγιο, και η οποία θα τον αναγκάσει επιτέλους να τα πει ένα χεράκι με τον εαυτό του και να πάρει τις αποφάσεις του. Αποφάσεις όμως που θα αποδειχτούν οδυνηρές για όλους -μα πιο πολύ για τον ίδιο- αλλά και, την ίδια ώρα, γενναιόψυχες.
Οι καταδικασμένοι έρωτες, τα πάθη και οι πόθοι και της ζωής τα μεγάλα λάθη δίνουν τον παλμό σ’ αυτή την ιστορία. Μια ιστορία που στάζει θλίψη και σοφία, που μιλά για την πίστη και για την υποκρισία που πολλές φορές τη συνοδεύει. Με την παράθεση παραπομπών από τις βουδιστικές γραφές, με τους αφορισμούς και τις περιγραφές από τη ζωή του Αγίου Σινράν και τα αποσπάσματα από τις σούτρες, με τις αναφορές στων ανθρώπων τα καμώματα και τους έρωτες που κάποτε φτάνουν να μοιάζουν με μίσος, ο συγγραφέας φαίνεται να θέλει να μας πει ότι υλική και πνευματική ζωή, στο τέλος της ημέρας, είναι ένα και το αυτό.
«Το Δέντρο του Βούδα» δεν είναι ένα εύκολο ανάγνωσμα και δε διαθέτει -το σχεδόν αναγκαίο για τους δυτικούς- ευτυχισμένο τέλος, αλλά αποζημιώνει τον υπομονετικό αναγνώστη με ψήγματα σοφίας και σκέψεις ζωής, που ίσως να απασχολούν και τον ίδιο, και προσφέροντας δύσκολα ερωτήματα, χωρίς να χαρίζει εύκολες λύσεις.