Sebastian Barry – A Long Long Way

 
 Αγορά από το Book Depository

Πόσο μου αρέσουν αυτοί οι ιρλανδοί παραμυθάδες! Είναι κατά κάποιο τρόπο οι γιαπωνέζοι της Ευρώπης, τουλάχιστον σε ό,τι αφορά τα εκφραστικά τους μέσα.
Το A Long Long Way που ήταν υποψήφιο για Μπούκερ το 2005 είναι ένα ιστορικό αντιπολεμικό μυθιστόρημα, με ήρωες κάποια συνηθισμένα παιδιά από την Ιρλανδία που η μοίρα τα έστειλε στα χαρακώματα του Α’ Παγκοσμίου Πολέμου.
Βασικός πρωταγωνιστής είναι ο Γουίλλι Νταν, ένα παιδί που δεν πρόλαβε καλά-καλά να γίνει άντρας και που ωστόσο βρέθηκε από τη μια στιγμή στην άλλη σε μια ξένη γη, να πολεμά για τον βασιλιά της Βρετανίας και την Ευρώπη. Ο Γουίλλι στην αρχή ξεχωρίζει για την αθωότητά του και τη μεγάλη του καρδιά, αλλά σιγά-σιγά ο χρόνος τον κάνει πιο σκληρό, ο πόλεμος του κλέβει ό,τι πιο πολύτιμο έχει. Κι ο θάνατος γίνεται η μοναδική σταθερά στη ζωή του: «Ο θάνατος ήταν ο βασιλιάς της Αγγλίας, της Σκοτίας και της Ιρλανδίας. Ο βασιλιάς της Γαλλίας. Της Ινδίας, της Γερμανίας, της Ιταλίας και της Ρωσίας. Ο αυτοκράτορας όλων των αυτοκρατοριών».
Σαν ένα ταξίδι στην απώλεια είναι η ζωή του. Πρώτα απομακρύνεται από την οικογένεια του και την Γκρέτα, το κορίτσι που αγαπά. Ύστερα βλέπει τους καλύτερούς του φίλους στο στρατό να πέφτουν ο ένας μετά τον άλλο νεκροί. Επιστρέφει για λίγο στην Ιρλανδία με άδεια και βλέπει τους ιρλανδούς να πολεμούν μεταξύ τους στους δρόμους του Δουβλίνου, κάτι που τον συνταράζει. Είναι σαν ένα φάντασμα που κινείται από χώρα σε χώρα, από πτώση σε πτώση. Το τελειωτικό ωστόσο χτύπημα δεν του το δίνει ο ίδιος ο πόλεμος, αλλά η προδοσία. Αυτή θα του στερήσει τη στερνή χαρά του στη ζωή, την αγάπη της Γκρέτα, αυτή θα τον κάνει τελικά να παραιτηθεί. Αλλά και η σύγκρουσή του μ’ ένα πατέρα που δε μοιάζει να αντιλαμβάνεται τα σημεία των καιρών, που σαν αρχηγός της αστυνομίας συγκρούεται με τους συμπατριώτες του για χάρη της αυτοκρατορίας. Ο Γουίλλι που κάποτε έκανε μεγάλα όνειρα για το μέλλον έφτασε να μην επιθυμεί τίποτα πια, αφού όλ’ αυτά που άλλοτε ποθούσε έπαψαν να υφίστανται. «Δεν είχε χώρα, ήταν ορφανός, ήταν μόνος».
Αυτός που κάποτε, όπως έλεγε η μάνα του, «τραγουδούσε, όπως θα τραγουδούσε ένας άγγελος, αν ήταν ηλίθιος αρκετά ώστε να τραγουδήσει για τους θνητούς» έφτασε στο τέλος να μην επιθυμεί παρά τη φυγή απ’ αυτή τη γη. Μια φυγή που θα πραγματοποιήσει. Θα φύγει πονεμένος, προδομένος, με λίγες χαρούμενες αναμνήσεις χαραγμένες στη μνήμη, και πολλές χαρακιές στην ψυχή.
Ίσως αυτό που μου άρεσε περισσότερο στο βιβλίο είναι ότι ο συγγραφέας σκοτώνει τον ήρωά του. Μοιάζει να θέλει να μας υπενθυμίσει εκείνη την απλή αλήθεια που λέει ότι στον πόλεμο δεν υπάρχουν νικητές και ηττημένοι, όλοι έχουν κάτι να χάσουν και το χάνουν.
Ωστόσο, παρά τη θλίψη που αναδίδει το κείμενο, περιέχει και αρκετές ανάλαφρες στιγμές, διαποτισμένες μ’ εκείνο το ιδιόρρυθμο ιρλανδικό χιούμορ, που μπορεί να βγάλει γέλιο ή τουλάχιστον να προκαλέσει χαμόγελα ακόμη και μέσα από τις πιο τραγικές περιστάσεις.
Ένα ακόμη εξαιρετικό δείγμα από ένα από τους καλύτερους ιρλανδούς γραφιάδες της σύγχρονης εποχής.