Stieg Larsson – The Girl with the Dragon Tattoo

Αγορά από το Book Depository

Αυτό είναι ένα από εκείνα τα ξεχωριστά βιβλία που δικαιώνουν τη φήμη που τα συνοδεύει. Πρόκειται για ένα καλογραμμένο θρίλερ, γεμάτο δράση, αγωνία, ανατροπές, αλλά την ίδια ώρα αποτελεί κι ένα δεικτικό σχόλιο για τη σύγχρονη σουηδική κοινωνία. Ο Στιγκ Λάρσον ακροβατώντας ανάμεσα στο αμερικανικό θρίλερ και το βρετανικό μυθιστόρημα μυστηρίου δημιουργεί ένα εξαιρετικό έργο με αξιομνημόνευτους ήρωες. Ειδικά η Λισμπέθ Σαλάντερ είναι ένας τόσο περίπλοκος κι απλός, τόσο ακραίος και ακαριαίος, τόσο… φευγάτος χαρακτήρας, που μπορεί άνετα να διεκδικήσει ένα ξεχωριστό ρόλο στο πάνθεον των ηρώων του αστυνομικού μυθιστορήματος.
Ο συγγραφέας σκιαγραφεί με αδρά και κάθε άλλο παρά φωτεινά χρώματα το πρόσωπο της σουηδικής κοινωνίας του χθες και του σήμερα. Μιλά για το σκοτεινό παρελθόν της χώρας, ξύνει ναζιστικές πληγές, περιγράφει τη γυαλιστερή βιτρίνα του σήμερα, πίσω από την οποία κρύβεται πολλή βρωμιά.
Όλα αρχίζουν όταν ο δημοσιογράφος Μικαέλ Μπλόμκβιστ καταδικάζεται σε δίμηνη φυλάκιση για ένα θέμα που δημοσίευσε στο περιοδικό του, σύμφωνα με το οποίο ένας από τους μεγαλύτερους κεφαλαιοκράτες της χώρας είναι ένας απλός απατεώνας. Ο ίδιος προσωπικά δεν έχει καμία αμφιβολία για τους ισχυρισμούς του, αλλά επειδή δεν μπορεί, σαν δημοσιογράφος, να αποκαλύψει την πηγή του, αποδέχεται αδιαμαρτύρητα την ποινή, την οποία θα κληθεί να υπηρετήσει σύντομα. Η καταδίκη του φυσικά έχει και παράπλευρες απώλειες, αφού εξαιτίας της το περιοδικό του οποίου προΐσταται, με τίτλο «Μιλένιουμ», χάνει την αξιοπιστία του, ενώ ταυτόχρονα αρχίζει να δέχεται διαφημιστικό και δυσφημιστικό πόλεμο από τις εταιρείες και τα έντυπα του αντιπάλου του. Καθώς νιώθει να παραπαίει στα όρια της απελπισίας, έρχεται να τον σώσει σαν από μηχανής θεός ένας γέρο βιομήχανος, ο Χένρικ Βάνγκερ, ο οποίος του αναθέτει για ένα αρκετά μεγάλο ποσό να συγγράψει το χρονικό της οικογένειάς του, αλλά και να λύσει ένα παλιό μυστήριο: την εξαφάνιση, και μάλλον δολοφονία, δεκαετίες πριν της αγαπημένης του ανιψιάς, Χάριετ. Την πρώτη αποστολή τη δέχεται με ευχαρίστηση, αλλά διατηρεί τις αμφιβολίες του κατά πόσο θα μπορέσει να φέρει εις πέρας τη δεύτερη, κάτι που ομολογεί στον εργοδότη του.
Ενώ συμβαίνουν όλ’ αυτά η αντικοινωνική εικοσιπεντάχρονη γυναίκα, με το παιδικό κορμί, Λισμπέθ Σαλάντερ περνάει τα δικά της ζόρια. Παιδί μιας δυσλειτουργικής και διαλυμένης τελικά οικογένειας, μεγάλωσε περιφερόμενη από το ένα σπίτι στο άλλο, αδυνατώντας να προσαρμοστεί σε μια ζωή που δεν της ταιριάζει, και υπό στενή παρακολούθηση από τις «κοινωνικές υπηρεσίες». Μοιάζει μ’ ένα από εκείνα τα εντελώς χαμένα στον κόσμο τους πλάσματα, που δεν μπορούν να ζήσουν μέσα στο πλήθος και που τους είναι αδύνατον να εμπιστευτούν κανένα. Εκείνα που τελικά τη σώζουν είναι το μυαλό και τα κότσια της. Είναι μια λαμπρή ερευνήτρια, που μπορεί να φέρει εις πέρας ακόμη και τις πιο -φαινομενικά- αδύνατες αποστολές, χωρίς να χύσει σταγόνα ιδρώτα. Και είναι μια νεαρή γυναίκα, που πέφτει θύμα κακοποίησης από τον κοινωνικό λειτουργό που έχει την ευθύνη της, και τον οποίο δε διστάζει να πληρώσει με το ίδιο ακριβώς νόμισμα. Η πρώτη πραγματικότητα θα την οδηγήσει στον Μπλόμκβιστ, ο οποίος θα γίνει προς μεγάλη της έκπληξη ο μοναδικός άντρας που μπορεί να εμπιστευτεί, κι η δεύτερη θα της χαρίσει ένα φανατικό εχθρό.
Οι δυο τους θα αποτελέσουν ένα μοναδικό δίδυμο, που για καιρό πολύ θα ακροβατεί πάνω σ’ ένα τεντωμένο σκοινί, που θυμίζει έντονα τις οδύνες της πραγματικής ζωής: ένα σκοινί φτιαγμένο με μυστικά και ψέματα, με υπέροχους υποκριτές και αδίστακτους… δειλούς, με έντονες στιγμές αγάπης και εξάρσεις μίσους, με τα νήματα που δένουν μία κάθε άλλο παρά αγγελική οικογένεια.
Ο Λάρσον χρησιμοποιώντας μια πληθώρα χαρακτήρων και ετερόκλητων υλικών φτιάχνει ένα βιβλίο μωσαϊκό της κοινωνίας. Μιας κοινωνίας όπου η παρανομία είναι ο κανόνας, το χρήμα ο θεός, και στην οποία θέματα όπως η σεξουαλική κακοποίηση, αλλά και τα εγκλήματα μίσους, χώνονται επιμελώς κάτω από το χαλί. Γιατί γνώρισε τόσο μεγάλη επιτυχία; Επειδή είναι κατά βάθος πολύ ανθρώπινο, και δε μοιάζει σχεδόν σε τίποτα με τα σύγχρονα, κατ’ ουσία επιφανειακά μοντέρνα θρίλερ. Με λόγια απλά: αυτό ήταν το βιβλίο που θα ονειρευόταν να γράψει κάθε μοντέρνος συγγραφέας, αλλά μόνο αυτός τα κατάφερε. Και επιμένω για τη Σαλάντερ: θα μπορούσε να πάρει μία θέση δίπλα στις πιο σημαντικές ηρωίδες της παγκόσμιας λογοτεχνίας.