Πέδρο Χουάν Γκουτιέρες: «Δε θέλω να γράφω βλακείες για χαζούς αναγνώστες»

Συνέντευξη στον Λάκη Φουρουκλά

Ο Πέδρο Χουάν Γκουτιέρες είναι το πιο «καυτό» ίσως όνομα της σύγχρονης κουβανικής λογοτεχνίας. Γράφοντας απλά και με πολύ άμεσο τρόπο ζωγραφίζει τη σύγχρονη κουβανική πραγματικότητα, περιγράφοντας με συχνά ωμή γλώσσα πράγματα και καταστάσεις, που ίσως σοκάρουν τον αδαή δυτικό αναγνώστη.
Η Αβάνα είναι ο τόπος όπου συνήθως κόβουν βόλτες, συναντιούνται και χάνονται οι ήρωές του, μια πόλη όπως όλες τις άλλες της Λατινικής Αμερικής, αλλά και διαφορετική, μια πόλη σκληρή και πολύχρωμη, γεμάτη μουσικές και σιωπές, ερωτική κι απελπισμένη, που παρά τις όποιες δυσκολίες παραμένει ζωντανή, ακροβατώντας στο σκοινί που ενώνει το σήμερα με το χθες.
Στη συνέντευξη που ακολουθεί ο συγγραφέας μας μιλά -με τη βοήθεια της μεταφράστριας των βιβλίων του στην Ελλάδα, Κλεοπάτρας Ελαιοτριβιάρη- για την πόλη του και τους ανθρώπους της, για το σεξ, τα βιβλία και την ευτυχία.

Είναι η Αβάνα η απόλυτη «πόλης της αμαρτίας» που περιγράφετε στα βιβλία σας;

Η Αβάνα, όπως κάθε πόλη, έχει πολλές διαφορετικές περιοχές και γειτονιές. Κάποιες πιο έντονες από άλλες. Κάποιες πιο διαβολικές κι άλλες πιο ήρεμες. Εγώ ζω σε ένα πιο «καυτό» κομμάτι της πόλης, γι' αυτό και γράφω με τον τρόπο που γράφω, δεν ξέρω πώς να γράψω πιο «light».


Θα μπορούσαν στ’ αλήθεια να υπάρχουν ήρωες όπως ο Ρέι στον «Βασιλιά της Αβάνας;»

Ναι, φυσικά, όχι μόνο στην Αβάνα, αλλά και στην Πόλη του Μεξικού, στο Σάο Πάολο κ.λπ. Σε οποιαδήποτε μεγαλούπολη υπάρχουν πολλοί άνθρωποι που ζουν στο δρόμο και μοιάζουν πολύ στον Ρέι της Αβάνας.

Αυτά που περιγράφετε συμβαίνουν μόνο στην Κούβα ή και στην υπόλοιπη Λατινική Αμερική; Ποιες οι ομοιότητες και ποιες οι διαφορές;

Συμβαίνουν σε όλη τη Λατινική Αμερική, σε οποιαδήποτε φτωχή χώρα όπου υπάρχει έντονη ανάμειξη με μαύρο πληθυσμό από την Αφρική. Στις περιοχές όπου η μείξη έγινε με τους ιθαγενείς πληθυσμούς, τα πράγματα είναι πολύ διαφορετικά.

Μέσα από τα γραπτά σας η Αβάνα αναδύεται σα μια βρόμικη αλλά αισθησιακή γυναίκα. Εσείς πώς στ’ αλήθεια τη βλέπετε;

Μια καλή περιγραφή θα μπορούσε να είναι αυτή: μια γυναίκα βρόμικη, φωνακλού, ανήθικη, πουτάνα, τρελάρα, μεθυσμένη, αλλά αισθησιακή.

Τελικά είναι το σεξ αυτό που βοηθά τους ανθρώπους, όταν τα βρίσκουν μπαστούνι, να επιβιώσουν;

Ναι, ο άνθρωπος μετατρέπεται σε απλό ζώο: φαγητό, ποτό, πολύ σεξ και τίποτα περισσότερο. Και με τον τρόπο αυτό καταφέρνει να επιβιώσει μέχρι να περάσει η καταιγίδα.

Παίζει η μαγεία τόσο μεγάλο ρόλο στις ζωές των κουβανών όσο αφήνετε να εννοηθεί;

Αυτό που εσείς ονομάζετε μαγεία είναι στην πραγματικότητα μια "αφροκουβανέζικη" θρησκεία, όπως συμβαίνει και στη Βραζιλία, το Πουέρτο Ρίκο, τον Άγιο Δομήνικο κ.λπ. Ναι, είναι θεμελιώδες κομμάτι της ζωής.

Γράφετε για να προκαλέσετε ή απλά γράφετε προκλητικά; Ή, μήπως, δε θέλετε να γράψετε διαφορετικά;

Ναι, μου αρέσει να προκαλώ, να ενοχλώ, να φέρνω τον αναγνώστη αντιμέτωπο με τη σκοτεινή, τη βρόμικη, τη δυσάρεστη πλευρά των ηρώων μου. Δεν θέλω να γράφω σαχλαμάρες και βλακείες για να βγάζω χρήματα απευθυνόμενος σε χαζούς αναγνώστες. Οι αναγνώστες μου πρέπει να είναι έξυπνοι και απροκατάληπτοι, ανοιχτόμυαλοι. Αλλιώς, ας πάνε να διαβάσουν Stephen King.

Αν σας ρωτούσαν ποιο είναι το καλύτερό σας βιβλίο τι θα απαντούσατε και γιατί;

Ίσως η Βρόμικη τριλογία της Αβάνας, είναι ένα βιβλίο θεότρελο, το έγραψα μεθυσμένος και ορισμένοι ηλίθιοι εκδότες περίμεναν το δεύτερο μέρος. Δεν καταλαβαίνουν τίποτα. Το μόνο που θέλουν είναι να βγάλουν λεφτά.

Ποιοι είναι οι συγγραφείς με τους οποίους νιώθετε να επικοινωνείτε «ψυχικά»; Ίσως με τον σκοτεινό Κάφκα; Με ποιους άλλους;

Κάφκα, Κορτάσαρ και οι αμερικανοί Τρούμαν Καπότε, Χέμινγουεη, Άντερσον, Γκρέις Πέιλεϊ κ.λπ.

Ποια είναι για σας τα καλύτερα βιβλία που γράφτηκαν ποτέ; Ή, αν προτιμάτε, ποια βιβλία σας επηρέασαν;

Το Πρόγευμα στο Τίφανυς του Τρούμαν Καπότε, τα διηγήματα του Χέμινγουεη, τα διηγήματα του Τσέχοφ.

Πώς βλέπετε τις πολιτικές εξελίξεις στην περιοχή σας με την άνοδο των αριστερών ηγετών στη νότιο Αμερική και την εκλογή του Ομπάμα στις ΗΠΑ;

Κανένα σχόλιο.

Έχετε ανακαλύψει το μυστικό της ευτυχίας; Της δυστυχίας;

Η ευτυχία βρίσκεται στη διαδρομή. Δεν τη φτάνεις ποτέ επειδή δεν υπάρχει κάπου μια μεγάλη πηγή ευτυχίας. Υπάρχουν μόνο στιγμές. Και το ίδιο ισχύει και για τη δυστυχία.

Ποιο θα μπορούσε να είναι το μότο της ζωής σας;

Κόψε τις κόντρες. Παίξε το παιχνίδι.

Δημοσιεύθηκε το Σάββατο 13 Φεβρουαρίου στην κυπριακή εφημερίδα "Αλήθεια"